________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श०२५ उ.७ सू०६ एकोनत्रिंशत्तम कालद्वारनिरूपणम् ३८३. मतिपनः तयोश्च प्रत्येकमेकोनत्रिंशतिवर्षेषु गतेषु चारित्रपतिपत्तिरित्येवमष्ट पञ्चा. प्रता वर्षेन्यू नं पूर्वकोटीद्वयं परिहारविशुद्धिकसंयतत्वं स्यादिति । 'सुहमसंपराय:संजया णं भंते ! पुच्छा' सूक्ष्मसंपरायसंयताः खलु भदन्त ! कालतः किय चिरंभवन्तीति पृच्छा प्रश्न:, भगवानाह-'गोयमा' इत्यादि, 'गोयमा' हे गौतम ! 'जहन्नेणं एक्कं समयं जघन्येन समयैकमात्रं भवति 'उकोसेणं अंतो महत्तं . उत्कर्षेण अन्तर्मुहतम् । 'अहक्खायसंजया जहा सामाइयसंजया' यथाख्यातसंयता: यथा सामायिकसंयताः सामायिकसंयतवदेव यथाख्यातसयता अपि सर्वकाले एव भवन्तीति । (२९)। करता है । इसके बाद फिर कोई जीव इस चरित्र को प्राप्त नहीं करता है तो ऐसीस्थिति में २ कोटि वर्ष तक इस चारित्र का सद्भाव उत्कृष्ट से आ जाता है। परन्तु ये दोनों जीव अपनी आयु के २९ वर्ष निकल जाने के बाद ही इस चारित्र को प्राप्त करते हैं । अतः २ कोटि पूर्व० ५८ वर्ष से हीन हो जाते हैं । इसीलिये इसका उत्कृष्ट काल कुछ कम २ कोटि पूर्व का कहा गया है। 'सुहमसंपरायसंजयाणं भंते ! पुच्छा' हे भदन्त ! नाना जीवों की अपेक्षा से सूक्ष्मसंपरायसंयत का काल कितना है ? उत्तर में प्रभुश्री कहते हैं-'गोयमा! जहानेणं एक्कं समयं उक्कोसेणं अंतोमुहुत्तं' हे गौतम ! सूक्ष्मसंपरायसंयत जघन्य से एक समय तक और उत्कृष्ट से एक अन्तर्मुहर्त तक रहता है । 'अहक्खायसंजया जहा सामाइयसंजया' यथाख्यातसंयतों का काल सामायिकसंयतों के जैसे है । अतः यथाख्यातसंयत सर्वकाल में पाये जाते हैं । २९ वें कालद्वार का कथन समाप्त । પછી કોઈ જીવ આ ચારિત્રને પ્રાપ્ત કરતા નથી, આ સ્થિતિમાં બે કરોડ વર્ષ સુધી ઉત્કૃષ્ટથી આ ચારિત્રને સદુભાવ આવી જાય છે. પરંતુ આ અને જીવ પિતાના આયુષ્યના ૨૯ વર્ષ નીકળી ગયા પછી જ આ ચારિત્રને પ્રામ કરે છે. તેથી બે પૂર્વકેટિ ૫૮ અઠાવન વર્ષથી ન્યૂન થઈ જાય છે તેથી જ तेन पृष्ट ४७४ माछा में पूरी टिना हेर छे. 'सुहमसंपरायसजयाणं, भंते ! पुच्छा' भगवन् सूक्ष्म पराय सयतन। मने वानी अपेक्षाथी 32 m छ ? उत्तरमा प्रभुश्री ४ छ -'गोयमा ! जहन्नेणं एक्क समय उक्कोसेणं अंतोमुहुत्तं' गौतम ! सूक्ष्भस पराय सयत धन्यथा मे समय सुधी भने अष्टया मे मतभुत सुधी २ छे. 'अहक्खायसंजया जहा सामाइयसंजया' यथाज्यात सयतन। सामायि४ सयतनी रस જેથી યથાખ્યાત સંયત સર્વ કાળમાં રહેતા હોય છે.
ઓગણત્રીસમા કાળદ્વારનું કથન સમાપ્ત