________________
मैका टीका श०२५ उ. ४०१४ परमाण्वादीनां सैजत्वादिकम्
९३७
पेक्षया अरपा : परमाणुपुद्गलाः सर्वे जाः - सर्वतचलनधर्माणो भवन्तीति तदपेक्षया 'निरेया असंखेज्जगुणा' निरेजाः - कम्पनरहिताः परमाणवः सर्वे जपरमाण्यपेक्षया असंख्येयगुणा अधिका भवन्तीति । 'एएस भंते । दुप्परसियाणं खंधाणं देतेयाणं सवेयाणं निरेयाण य कयरे कयरेहिंतो जाच विसेसाहिया वा' एतेषां खलु भदन्त ! मदेशिकानां स्कन्धानां देशैजानां सर्वे जानां निरेजानां च कतरे कतरेभ्यो यावद्विशेषाधिका वा एतेषु मध्ये केभ्यः केपामल्पत्वं बहुस्वं तुल्यत्वमधिकरसंवेति प्रश्नः । भगवानाह - 'गोयमा' इत्यादि । 'गोयमा' हे गौतम! 'सब्वस्थोवा दुष्परसिया खंधा सव्वेया' सर्वस्तोकाः द्विमदेशिकाः स्कन्धाः सर्वेजा भवन्ति 'देसेया असंखेज्जगुणा' सर्वे' जद्विदेशिकस्कन्धापेक्षया देशैना असंख्यातगुणा परमाणुयोग्गला सव्वेया' हे गौतम! सबकी अपेक्षा कम वे पुद्गल परमाणु हैं जो सर्वांशतः स प हैं । इनकी अपेक्षा "निरेया असंखेजगुणा " निरेजपरमाणु असंख्यातगुणें अधिक हैं। "एएसि णं भते ! दुपए सियाणं धाणं देसेघाणं सव्वेयाणं निरेयाण य कयरे कयरेहिंतो जाव विसेसाहिया वा' इस सूत्र द्वारा श्रीगौतमस्वामीने प्रभुश्री से ऐसा पूछा है - हे भदन्त । अंशतः सकंप, सर्वांशतः सकंप और निष्कप दिप्रदेशिक स्कन्धों में कौन किन से अल्प हैं ? कौन किन से बहुत हैं ? कौन किनके तुल्य हैं ? एवं कौन किनसे विशेषाधिक हैं ? इसके उत्तर में प्रभुश्री कहते हैं- 'गोयमा ! सव्वत्थोवा दुप्पएसिया संधा सव्वेया" हे गौतम! सर्वांशतः सप द्विप्रदेशिक स्कन्ध सबसे कम 'हैं । इनसे 'देसेया असंखेज्जगुणा' असंख्यातगुर्णे अधिक देशतः सकप • गोयमा । सव्वत्थोवा परमाणु - ઉત્તરમાં પ્રભુશ્રી ગૌતમસ્વામી ને કહે છે કે पोग्गला' सव्वेया' सीना रतां ने सर्वांशथी सय युद्ध छे. तेथे मोछा छे. तेना ४२तां 'निरेया असखेज्जगुणा' निरे परमाणु असण्यातला वधारे छे' 'एसिणं' भते ! दुप्पएसियाण खंवाण देखेयाणं सव्वेयाणं निरेयाण य करे कयरेहिंतो ! जाव विसेसाहिया वा' या सूत्रपाद्वारा गौतमस्वाभी अनुश्रीने એવું પૂછ્યુ છે કે હે ભગવન્ અંશતઃ સકપ અને નિષ્કપ એ પ્રદેશેાવાળા કધામાં કાણુ કાનાથી અલ્પ છે ? કાણુ કાનાથી વધારે છે ? કાણુ કાની ખરેખર છે? અને કાણુ કાનાથી વિશેષાધિક છે ? આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં अनुश्री छेडे - " गोयमा ! सव्वत्थोवा दुप्पएसिया खधा सव्वैया हे गौतम! સર્વાશથી સપ એ પ્રદેશાવાળા સ્કંધ સૌથી અલ્પ છે, તેના કરતાં 'देसेया असंखेज्जगुणा' असभ्याता वधारे देशतः भ० ११५
४५ मे अहेशोवाजा