________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श०२५ उ.४ सू०७ परमाणुपुद्गलानां अल्पबहुत्वम् ८२७ भवन्तीति पूर्वपक्षः ? भगवानाह-'जहा' इत्यादि । 'जहा ओगाहणार वत्तव्यया एवं ठिईए वि' यथा-अवगाहनायां वक्तव्यता एवं स्थितावपि द्विवमपस्थितिकपुद्गलापेक्षया-एकसमयस्थितिकाः पुद्गलाः विशेषाधिका भवन्तीवित्येवं क्रमे णाऽवगाहनामकरणवदेव-इहाऽपि स वक्तव्यमिति । वर्णादिमावविशेषित पुदगलान् चिन्तितुमाह-एएसि गं भंते ! इत्यादि । 'एएसि णं भंते ! एगगुण. काळयाणं दुगुणकालयाण य पोग्गलाणं दबट्टयाए' एकगुणकालकानों-द्विगुणकालकानां च पुद्ग छानां द्रव्यार्थतया कतरे कतरेभ्यो यावद्-विशेपाधिकाः इति प्रश्नः ? भगवानाह-एएसि णं' इत्यादि । 'एएसि णं जहा परमाणुपोग्गलाई णं स्थितिवाले पुद्गलों में द्रव्यार्थरूप से-द्रव्यरूप से कौन पुद्गल किन पुद्गलों से यावत् विशेषाधिक हैं ? इस प्रश्न के उत्तर में प्रभुश्री गौतमस्वामी से कहते हैं-'जहा ओगाहणाएं वत्तवया एवं ठिईए वि' हे गौतम ! जिस प्रकार अवगाहना की वक्तव्यता कही गई है उसी प्रकार से स्थिति की वक्तव्यता भी कहनी चाहिये। अर्थात् द्विसमय स्थितिक पुद्गलों से एक समयस्थितिक पुद्गल विशेषाधिक हैं इसी प्रकार के क्रम से अवगाहना प्रकरण के जैसा ही यहां पर भी सब प्रकरण कहना चाहिये । 'एएसिणं भंते ! एगगुणझालयाणं दुगुणकालयाण य पोग्गलाण दवढयार' अब गौतमस्वामी प्रभुश्री से वर्णादिभाव विशेषित पुद्गलों के सम्बन्ध में पूछने की इच्छा से ऐसा पूछते हैं-हे भदन्त ! एकगुणकाले और दोगुणकाले पुद्गलों में कौन पुदगल किन पुद्गलों की अपेक्षा द्रव्यरूप से यावत् विशेषाधिक हैं ? इसके उत्तर में શ્રી ગૌતમસ્વામી પ્રભુશ્રીને એવું પૂછે છે કે-હે ભગવન્ એક સમયની સ્થિતિ વાળા પુદ્ર અને બે સમયની સ્થિતિવાળા યુદ્ધમાં દ્રવ્યપણાથી કયા પુલો કયા પુલથી યાવત્ વિશેષાધિક છે? આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં પ્રભુશ્રી ગૌતમસ્વામીને ४ छ है-'जहा ओगाहणाए वत्तव्ययो एवं ठिईए वि' है गीतम! २ प्रमाणे અવગાહનાના સંબંધમાં કથન કર્યું છે, એ જ પ્રમાણે સ્થિતિના સંબંધમાં પણ કહેવું જોઈએ. અર્થાત્ બે સમયની સ્થિતિવાળા પુલા કરતાં એક સમથની સ્થિતિવાળા પદ વિશેષાધિક છે. આ પ્રમાણેના ક્રમથી અવગાહના પ્રકરણમાં કહ્યા પ્રમાણે જ અહીયાં પણ સઘળું કથન કહેવું જોઈએ. . एएसिगं भंते। एगगुणकालयाण दुगुणकालयाण य पोग्गलाणं व्वद्रयाए' હવે શ્રી ગૌતમસ્વામી વર્ણાદિ ભાવ વિશેષવાળા પલૈના સંબંધમાં પ્રભુશ્રીને પૂછે છે કે-હે ભગવન એક ગુણ કાળા અને બે ગુણ કાળા પગલોમાં કયા પગલે કરતાં કયા પુલે વ્યપણાથી વિશેષાધિક છે? આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં