________________
-
. . भगवतीस्त्र पुद्गलाः द्रव्यार्थतया विशेषाधिकाः । दशगुणकर्कशेभ्यः पुद्गलेभ्यः संख्येयगुणं सर्कशापुद्गला द्रव्यार्थतया बहुकाः। संख्येयगुणकर्कशेभ्यः पुद्गले योऽसंख्येतगुण. कर्कशाः पुद्गला द्रव्यार्थतया बहुकाः । असंख्यगुणकर्कशेभ्यः पुद्गलेभ्योऽनन्तमुणकर्कशाः पुद्गला द्रव्यार्यतया बहुकाः एवं प्रदेशातया सर्वत्र पृच्छा मणितव्या यथा सर्कशाः एवं मृदुकःगुरुक-लघुका अपि । शीतोष्णस्निग्ध रक्षा यया-वर्णाः ॥०७॥
टीका-'एएसि णं मंते । परमाणुपोग्गलाणं दुप्पएसियाण य खंधार्ग पए. सहयाए कयरे कयरेहितो वहुया' एतेषां खलु भदन्द ! परमाणुपुद्गलानां द्विप्रदेधिकानां च स्कन्धानां द्वयणुकादिरूपावयविनां मध्ये प्रदेशार्थतया कतरे कतरेभ्यो पहुका अधिकाः प्रदेशार्थतया-मदेशरूपेण भवन्तीति प्रश्नः ? भगवानाह-'गोयमा' इत्यादि । 'गोयमा !' हे गौतम ! 'परमाणुपग्गछेहितो दुप्पएसिया खंधा परसट्ठयाए "बहुश' परमाणुपुद्गलेभ्योऽवयवेभ्यो द्विपदेशिकाः स्कन्धा द्वयणुकात्मकाय. यविनः प्रदेशार्थतया-स्वरूपेणेत्यर्थः बहुका अधिका भवन्ति । द्रव्यातायाम्'अवयवव्यपेक्षया परमाणुरूपा अवयवा अधिकतया कथिताः । प्रदेशार्थचिन्तायां तु परमाणुभ्यो द्विपदेशिका एव बहवो भवन्ति । यथा किल द्रव्यत्वेन परिणामतः शतं :. टीकार्य-'एएसिणं भंते ! परणाणुपोग्गलाणं दुप्पएसियाण य खंधार्ण .पएसट्टयाए कयरे कयरेहितो वहया' इस सूत्र पाठ द्वारा अब श्रीगौतम। स्वामी प्रभुश्री से ऐसा पूछते हैं कि-हे भदन्त ! परमाणुपुद्गलों और द्विप्रदेशिक स्कन्धों में प्रदेशरूप से कौन किस से यष्ठत हैं ? इसके उत्तर में प्रभुश्री गौतमस्वामी से कहते हैं 'गोयमा! परमाणुपोग्गलेहितो “दुप्पएसिया खंधा पएसट्टयाए यहुया' हे गौतम ! परमाणुयुद्गलों से द्विप्रदेशिक स्कन्ध प्रदेशरूप से बहुत हैं । द्रव्यरूप से जब यह विचार किया गया है कि परमाणु पुद्गलों में और दो परमाणु आदिअववियों में कौन अधिक हैं ? तब वहां पर परमाणु पुद्गल ही द्रव्यरूप से
--'एएसि णं भते । परमाणुपोग्गलाण दुप्पएसियाण य खंधाण पएसटूः याए कयरे कयरेहिं तो बहुया' मा सूत्रा४थी श्री गौतभस्वामी प्रभुश्री मे પૂછે છે કે-હે ભગવન પરમાણુ પુદ્ગલ અને બે પ્રદેશવાળા સ્કંધમાં પ્રદેશ
પણથી કે કેનાથી વધારે છે? આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં પ્રભુશ્રી ગૌતમસ્વામીને 13 -'गोयमा! परमाणुपोग्गले हि तो दुप्पएसिया खंधा पएसटुयाए बहुया' , હે ગૌતમ! પરમાણુ યુગલે કરતાં બે પ્રદેશવાળા ક છે પ્રદેશપણાથી વધારે • છે. જ્યારે દ્રવ્યપણાથી વિચારવામાં આવે તે પરમાણુ યુદ્ગલમાં અને - બે પરમાણું વિગેરે અવયવીમાં કે વધારે છે ? તે ત્યાં દ્રવ્યપણાથી
પરમાણું પુદ્ગલ જ અધિક કહ્યા છે, પરંતુ અહિયાં પ્રદેશપણાથી અધિક