________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श०२५ उ.३ सू०४ द्रव्यार्थत्वेन प्रदेशनिरूपणम् ६६५
वटा णं भंते ! संठाणा किं कडजुम्मपएसोगाढा पुच्छा' किं कृतयुग्मपदे. शावगाढानीति पृच्छा ? हे भदन्त ! वृत्तानि खलु संस्थालानि किं कृतयुग्म: प्रदेशावगाढानि योजमदेशावगाढानि? द्वापरयुग्मपदेशावगाढानि किं वा-कल्योज प्रदेशावगाढानीति प्रश्नः । भगवानाह-'गोयमा' इत्यादि । 'गोयमा' हे गौतम ! 'ओघादेसेणं कडजुम्मपएसोगाढा' ओघादेशेन-सामान्यत इत्यर्थः कृतयुग्मप्रदेशाव. गाढानि । 'नो तेओगपएसोगाढा' नो योजनदेशावगादानि वृत्तसंस्थानानि । 'नो दावरजुम्मपएसोगाढा' नो-न वा द्वापरयुग्मपदेशावगाढानि, 'नो कलिओगपये संस्थान २०-४० आदि प्रदेशों में अवगाही कहे गये हैं । इसलिये इन्हें कृतयुग्मप्रदेशावगाही ही कहा गया है। चतुष्क से अपहार करने पर विशेष के अभाव से इन्हें योजप्रदेशावगाढ नहीं कहा गया है। विशेष के अभाव से द्वापरयुग्मप्रदेशावगाढ भी इन्हें नहीं कहा है। तथा एकशेष के अभाव से इन्हें कल्योजप्रदेशावगाढ भी नहीं कहा है। ____ वहाण भंते ! संठागा किं कडजुम्मपएसोगाढा पुच्छा' इस सूत्र द्वारा गौतम स्वामी ने प्रभु श्री से ऐसा पूछा है-हे भदन्त ! अनेक वृत्त. संस्थान क्या कृतयुग्मप्रदेशावगाढ है ? अथवा योजप्रदेशावगाढ है ? अथवा द्वापरयुग्मप्रदेशावगाढ है ? अथवा कल्योजप्रदेशावगाढ है ? इस प्रश्न के उत्तर में प्रभु श्री कहते हैं-'गोयमा' हे गौतम ! 'ओघादेसेणं कड जुम्मपएमोगाढा' वृत्तसंस्थान सामान्य की अपेक्षा कृतयुग्म प्रदेशावगाढ है 'नो तेओगपएसोगाढा' योजप्रदेशावगाढ नहीं हैं। 'नो दावरजुम्म કાજ પ્રદેશાવગાઢ પણ નથી. કહેવાનુ તાત્પર્ય એવું છે કે-આ સંસ્થાને ૨૦૪વિગેરે પ્રદેશોમાં અવગાહવાળા કહ્યા છે. તેથી તેને કૂતયુગ્મ પ્રદેશાવગાહી જ કહેલ છે. ચારથી અપહાર કરવાથી વિશેષના અભાવથી તેને જ પ્રદેશાવગાઢ વાળા કહ્યા નથી. બે શેષના અભાવથી દ્વાપર યુગ્મપ્રદેશાવગાઢ પણ તેને કહેલા નથી. તથા એક શેષના અભાવથી તેને કાજ પ્રદેશવગાઢ પણ કહ્યા નથી.
'वाणं भंते ! सठाणा किं कड़जुम्मपएसोगाढा पुच्छा' मा सूत्र द्वारा ગૌતમ સ્વામીએ પ્રભુને એવું પડ્યું છે કે-હે ભગવદ્ વૃત્તસંસ્થાને શું કૃત યુમ પ્રદેશાવગાઢ વાળા છે ? અથવા વ્યાજ પ્રદેશાવગાઢવાળા છે ? અથવા દ્વાપર યુગમ પ્રદેશાવગાઢવાળા છે? અથવા કલ્યાજ પ્રદેશાવગાઢવાળા છે ? શ્રી गौतमस्वामीना सा प्रश्न उत्तरमा प्रभु श्री छे -'गोयमा ! गौतम । भोपाटेसेण कडजम्मपएसोगाढा' वृत्त सस्थान। सामान्य पाथी कृतयुग्म प्रदेशमा वा छे. 'नो तेओगरएसोगादा' त्र्य.०१ प्रदेशावमाद नथी. 'नो
स०८५