Page Text
________________
चन्द्रिका टीका श०२५ उ. ३ सू०४ द्रव्यार्थत्वेन प्रदेशनिरूपणम्
६५९
कल्पोज मदेशावगाढं भवतीति । 'तंसे मंते ! ठाणे० पुच्छ ।' असं खलु - मदन्त ! संस्थानमिति पृच्छा हे भदन्त ! पत्रं संस्थानं किं कृतयुग्मप्रदेशावगाढम् ? किंवा-त्रयोजमदेशावगाढम् ? इति प्रश्नः भगवानाह - 'गोयम' इत्यादि । 'गोमा' हे गौतम ! 'सिय कडजुम्मपरसोगाढे' स्यात् - कृतयुग्म प्रदेशावगार्दम् यद् - घनत्र्य संस्थानं चतुष्पदेशिकम् तत् कृतयुग्मपदेशावगाढं भवतीति । इसमें जो ओजप्रदेशिक घनवृत्त है वह जघन्य से सात प्रदेशोंवाला कहा गया है । सो इनमें से ४ का अपहार करने पर तीन बचते हैं । इसलिये वृत्तसंस्थान योजप्रदेशावगाढ होता है । वृत्तसंस्थान द्वापर युग्मप्रदेशावगाढ नहीं होता है। क्योंकि चार के घटाने पर प्रदेशों में से दो नहीं बचते हैं । तथा इसे जो कल्बोज प्रदेशावगाढ कहा गया है सो प्रतरवृत्त पांच प्रदेशों का होता है सो इनमें से चार को अपन करने पर १ बचता है इसलिये इसे कल्योज रूप कहा गया है।
'तंसे णं भंते । संठाणे० पुच्छा' हे भदन्त ! उपससंस्थान क्या कृतयु ग्म प्रदेशावगाढ है ? अथवा योजप्रदेशावगाढ है ? अथवा द्वापरयुग्मप्रदेशावगाढ है ? अथवा कल्यो जप्रदेशावगाढ है ? इसके उत्तर में श्री गौतम स्वामी से प्रभु श्री कहते हैं 'गोग्रमा' हे गौतम! 'सिप कडजुम्मपएसोगाढे' पत्र संस्थान कदाचित् कृतयुग्मप्रदेशावगाढ हैं, क्योंकि घनत्रपत्रसंस्थान चार प्रदेशों वाला कहा गया है इसलिये वह कृतयुग्म प्रदेशावगाढ होता है । 'सिय ते ओगपएसोगाढे' कदाचित् वह ज्योजप्रदेशावगाढ होता है क्योंकि संस्थान त्रिप्रदेशावगाढ है । ओजप्रदेशी घनत्रपत्र
ઘનવૃત્ત સસ્થાન છે, તે જન્યથી સાત પ્રદેશ વાળુ કહેલ છે, તેમાંથી ચારના અપહાર કરવાથી ત્રણુ ખેંચે છે, તેથી વૃત્ત સંસ્થાન વ્યેાજ પ્રદેશાવગાઢ હાય છે. તથા વૃત્ત સંસ્થાન દ્વાપર યુગ્મ પ્રદેશાવગાઢ હેતુ નથી, કેમકે -ચારને ઘટાડવાથી પ્રદેશેમાંથી એ મચતા નથી તથા તેને કલ્યેાજ પ્રદેશાવગાઢ કહ્યું છે, તે પ્રતર વૃત્ત પાંચ પ્રદેશાનું હાય છે, તેમાંથી ચારના અપહાર કરવાથી १ ४ अये छे, तेथी ते ३५ उहे छे, 'तंसेण भंते ! संठाणे पुच्छा' હે ભગવન્ ત્ર્યમ્ર સંસ્થાન શુ. કૃતયુગ્મ પ્રદેશાવગાઢ છે ? અથવા દ્વાપર યુગ્મ પ્રદેશાવગાઢે છે ? કે કલ્યાજ પ્રદેશાવગાઢ છે? આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં પ્રભુ શ્રી गौतम स्वामीने ४ छे ! - 'गोयमा ! '3 गीतम् ! 'खिय कडजुम्मपरसोगाढे' ત્ર્યસ્ર સસ્થાન કેાઈ વાર કૃતયુગ્મ પ્રદેશાવગાઢ છે, કેમકે-ઘનત્ર્યસ્ર સંસ્થાન ચાર પ્રદેશાવાળું કહેલ છે. તેથી તે મૃતયુગ્મ પ્રદેશાવગાઢ વાળુ હાય છે. . 'स्रिय तेभोगपएसोगाढे' अर्धवार प्रदेशावगाढ होय छे, प्रेम
| SR No. | 009325 |
| Book Title | Bhagwati Sutra Part 15 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1971 |
| Total Pages | 972 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_bhagwati |
| File Size | 59 MB |