Page Text
________________
भगवतीस्त्रे क्तानि कियन्ति परिमण्डलसंस्थानानि भवन्तीति प्रश्नस्य यवाकारनिष्पादकपरिमण्डलसंस्थानव्यतिरिक्तानि अनन्तानि परिमण्डलसंस्थानानि भवन्ति ? यत्राकारनिर्वर्तकपरिमण्डलसंस्थानद्रव्येभ्यस्तदतिरिक्तानां तेपामनन्तगुणाधिकस्यात्, तदपेक्षया च यवाकारनिवर्तकद्रव्याणामनन्तगुणहीनत्वादित्युत्तरम् । बट्टा णं भंते ! संठाणा किं सखेज्जा असंखेज्जा अणंना' वृत्तानि खल भदन्त ! संस्थानानि कि संख्ये: यानि असंख्येयानि अनन्तानि वेति प्रश्नः, उत्तरयति-'एवं चेव' एवमेव-परिमण्डकसंस्थानदेव वृत्तसंस्थानान्यपि न संख्यातानि न वा-असंख्यातानि किन्तु अनन्तानीति भावः । 'एवं जाव आयया' एवं यावदायतानि, एवम् -वृत्तसंस्थानवदेव यावदायतसंस्थानानि अत्र यावत्पदेन व्यत्रचतुत्रसंस्थानयोग्रहणम्, स. चतुरस्रायतानि संस्थानान्यपि नो संख्येयानि न वा असंख्येयानि किन्तु अनन्तान्येव भवन्तीति भावः। अनन्त परिमंडल संस्थान हैं । यवाकार निर्वर्तक परिमडल संस्थान वाले द्रव्यों से भिन्न जो और परिमंडल संस्थान है वे अनन्तगुणित है, और इनकी अपेक्षा यदाकारनिर्वतकद्रव्य हैं वे अनन्तगुण हीन हैं। 'वट्टा णं भंते ! संठाणा किं संखज्जा, असंखज्जा, अणंता' अब गौतम प्रभु से ऐसा कहते हैं-हे भदन्त ! वहां वृत्तसंस्थान क्या संख्यात हैं अथवा असं ख्यात हैं अथवा अनन्त है ? उत्तर में प्रभु कहते हैं एवं चेव' वहां पर परिमं ल संस्थानों के जैसे वृत्तसंस्थान भी अनन्त ही हैं । वे वहां न संख्यात हैं और न अमख्यात हैं। 'एवं जाव आयया' इसी प्रकार से वहां व्यस्रसंस्थान चतुस्र संस्थान और आयतसंस्थान भी अनन्त री हैं। संख्यात असंख्यात नहीं है । तात्पर्य इस कथन का यही है कि यवाकार. वाले परिमंडल संस्थान में और भी अन्य चार संस्थान अनन्त हैं। જહું બીજુ પણ અન તે પરિમંડલ સંસ્થાન છે. અને તેના કરતા યવાદાર નિર્વક પરિમંડલવાળા દ્રવ્યથી જુદું પરિમંડલ સંસ્થાન છે, તે અન તગણું છે. અને તેના કરતાં યુવાકાર નિર્વતક દ્રવ્ય છે, તે અનંતગુણ હીન છે, 'वट्टा णं भंते ! संठाणा कि संखेज्जा, अस खेज्जा, अणता' है सावन् त्यां વૃત્ત સંસ્થાન સંખ્યાત છે અસ ગ્યાત છે ? અનંત છે? આ પ્રશ્નના उत्तर प्रभु ४९ छे ,-'एवं चेव' त्या परिभ3 सस्थान प्रभाए वृत्त સંસ્થાન. પણ અન ત જ છે, તે ત્યાં સંખ્યાત નથી. તેમ અસંખ્યાત પણ मथी. 'एवं जाव आयया' मेरा प्रमाणे त्या यस संस्थान, यस संस्थान અને આયત સંસ્થાન પણ અનંત જ છે સંખ્યાત કે અસંખ્યાત નથી. કહેવાને ભાવ એ છે કે-વાકારવાળા પરિમંડલ સંસ્થાનમાં બીજા પણ અન્ય ૪ ચાર સંસ્થાને અનંત છે.
| SR No. | 009325 |
| Book Title | Bhagwati Sutra Part 15 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1971 |
| Total Pages | 972 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_bhagwati |
| File Size | 59 MB |