________________
___ भगवतीसो
द्रव्याणां मध्ये यानि यानि द्रव्याणि तुल्यप्रदेशानि-तुल्यमदेशावगाहीनि तथा तुल्यवर्णादिपर्यववन्ति च भवन्ति तानि तानि सर्वाणि द्रव्याणि कल्पनया एक पङ्क्तौ स्थापनीयानि, एकमेकैकपक्तौ एकैकजातीयेषु द्रव्येषु अधिोरूवेण निक्षि प्यमाणेषु क्रमेण अल्पबहुत्वभावात् परिमण्डळसंस्थानसमुदायो यवाकारो जायते, तत्र जघन्यमादेशिकद्रव्याणां वस्तुस्वभावतोऽस्पत्वात् प्रथमा पङ्क्तिह स्वा भवति, ततः परं शेषाणां द्रव्याणां बहुवहुतरत्वात् क्रमशो दीदीर्घतरा पङ्क्तिमध्यभागे जायते, ततः परं परेषां क्रमशोऽत्यल्पतरत्वात् इस्हस्वतरा पङ्क्ति यते, एवं इस्वत्वेन जायमाना यावदुत्कृष्टमदेशानामल्पनमत्वेन अन्ते इस्वतमा पङ्क्तिऐसा है कि यह समस्त लोक परिमंडल संस्थानाकारवाले द्रव्यों से पुद्गलस्कन्धों से निरन्तर व्याप्त हो रहा है इन परिमंडल संस्थानवाले द्रव्यों में जो जो द्रव्य तुल्यप्रदेशवाले, तुल्यप्रदेशावगाहना वाले और तुल्यवर्णादिपर्यायवाले होते हैं, वे वे सब द्रव्य कल्पना से एक पङ्क्ति में स्थापित करना चाहिये और उनके ऊपर एवं नीचे एक एक जाति वाले परिमंडलाकारवाले द्रव्य एक पक्ति में स्थापित करना चाहिये। इस क्रम से स्थापित करने पर उनमें अल्पबहुत्व हो जाता है इससे परिमंडल संस्थान का समूह यच के आकार जैसा हो जाता है। इसमें जघन्य प्रदेशवाले द्रव्यों की प्रथम पङ्क्ति स्वभावतः अल्प होने के कारण छोटी होती है और बाकी की पङ्क्ति अधिक अधिकतर प्रदेश चाले द्रव्यों की होने के कारण बीच में मध्यभाग में दीर्घतर होती है इसके बाद की पङ्क्ति अर्थात् अन्तिम पंक्ति उत्कृष्ट प्रदेशों वाले द्रव्यों પરિમડલ સ સ્થાનના આકારવાળા દ્રવ્ય યુક્ત યુગલસ્કથી નિરંતર વ્યાપ્ત થઈ રહ્યા છે. આ પરિમડલ સંસ્થાન વાળા દ્રમાં જે જે દ્રવ્ય, તુલ્ય પ્રદેશવાળા, તુલ્ય પ્રદેશાવગાહના વાળા અને તુલ્ય વર્ણ વિગેરે પર્યાયવાળા હેય છે, તે તે સઘળા દ્રવ્યે કલ્પનાથી એક પંક્તિમાં સ્થાપવા જોઈએ. અને તેની ઉપર અને નીચે એક એક જાતિવાળા પરિમંડલના આકારવાળા દ્રવ્યો, એક એક પંક્તિમાં સ્થાપવા જોઈએ. આ ક્રમથી સ્થાપવાથી તેઓમાં અલ્પ મહત્વ થઈ જાય છે તેથી પરિમંડલ સંરથાનને સમૂહ યવના આકાર જેવો થઈ જાય છે. તેમાં જઘન્ય પ્રદેશવાળા દ્રવ્યોની પહેલી પતિ તેઓ ના સ્વભાવથી અલ્પ હોવાને કારણે નાની હોય છે. અને બાકીની પંક્તિ અધિક અધિકતર પ્રદેશવાળા દ્રવ્યની હેવાથી વચમાં એટલે મધ્યભાગમાં દીર્ઘ અને દીર્ઘતર હોય છે. તે પછીની પંક્તિ અર્થાત્ છેલલી પંક્તિ ઉત્કૃષ્ટ પ્રદે