________________
भगवतीसूत्रे
भवादेशेन जघन्येन द्वे मवग्रहणे उत्कर्षेणाऽष्टभवग्रहणानि, काळादेशेन जघन्येन एकोनत्रिंशद्वर्षसहस्राणि उत्कर्षेण पोडशसहस्त्रोत्तरं वर्षशतसहस्रम् एतावन्तं यावत्कुर्यात् । एवं नवस्वपि गमकेपु अष्कायिकस्थितिज्ञतिच्या ९ । यदि तेजस्कायिकेभ्य उत्पद्यन्ते, तेजस्कायिकानामपि एपैव वक्तव्यता नवरं नवस्ववि गमकेषु तिस्रो लेश्याः । तेजस्कायिकाः खलु सूचीकलापसंस्थिताः । स्थितिर्यथायोगं ज्ञाता ! तृतीयगमके कालादेशेन जघन्येन द्वात्रिंशतिर्वर्षसहस्राणि अन्तधिकानि उत्कर्षेणाऽष्टाशीतिसहस्राणि द्वादशरात्रि दिवसेरभ्याधिकानि एतावन्तं यावत्कुर्यात् । एवं संवेधः उपयुज्य भणितव्यः । यदि वायुकायिकेभ्यउत्पयते वायुकायिकानामपि एवमेव नव गमकाः यथैव तेजस्काविकानाम्, नवरं पताका संस्थिताः प्रज्ञप्ताः, संवेधो (त्रिभिः) वर्ष सहस्रैः पर्तव्यः । तृतीयगमे काळादेशेन जघ येन द्वाविंशतिवर्षसहस्राणि अन्तर्मुहूर्त्ताभ्यधिकानि उत्कर्षेण एकं वर्ष शतसहस्रम् एवं संवेध उपयुज्य भणितव्यः । यदि वनस्पतिकायिकेभ्यउत्पद्यन्ते वनस्पतिकायिकानाम् अष्कायिकगमसदृशा नत्र गमका भणितव्याः । नवरं नानासंस्थिताः, शरीरावगाहना प्रथमेषु पश्चिमेषु च त्रिषु गमकेषु जघन्येन अङ्गुलस्यासंख्येयभागम् उत्कर्षेण सातिरेकं योजनसहस्रम् मध्यमेषु त्रिपु तथैव यथा पृथिवी कायिकानाम् | संवेधः स्थितिश्व ज्ञातव्या, तृतीयगमे कालादेशेन जघन्येन द्वाविंशतिर्वर्षसहस्राणि अन्तर्मुहूर्त्ताभ्यधिकानि उत्कर्षेणाऽष्टात्रिंशत्युतरं वर्ष शतसहस्रम् एतावन्तं यावत्कुर्यात् एवं संवेध उपयुज्य भणितव्यः | ९|०२|
,
टीका--' जइ आउकाइय रगिदियतिरिक्खजोगिए हिंतो उचबजेति' यदि पृथिवीकायिको जीवोऽष्कायिकै केन्द्रियतिर्यग्योनि केभ्य आगत्य पृथिव्यादौ
છૂટ
इस प्रकार से जीव की पृथिवीकाधिक में उत्पत्ति आदि का कथन करके अब सूत्रकार अष्कायिक में इसकी उत्पत्ति दिखाने के लिये कहते हैं 'जइ आक्काइए निंदियतिरिक्खजोणिएहिंतो' इत्यादि ।
टीकार्थ- अब गौतम प्रभु से ऐसा पूछते हैं - हे भदन्त ! यदि अकायिक एकेन्द्रिय तिर्यग्योनिक जीव से आकरके वह पृथिवीकायिक रूप से
આ રીતે જીવની પૃથ્વિીકાયિકામાં ઉત્પત્તિ વિગેરેનુ કથન કરીને હવે સૂત્રકાર અપ્રિયકામાં તેમની ઉત્પત્તિ અતાવવા નીચે પ્રમ શેના સૂત્રપાઠ ४ छे. 'जइ आउकाइयएगिदियतिरिक्खजोणिए हितो' धत्याहि
ટીકા —હવે ગૌતમસ્વામી પ્રભુને એવું પૂછે છે કે–ડે ભગવન્ ને અપૂકાયિક, એકેન્દ્રિય તિય ચચેતિવાળા જીવ પણાથી આવીને પૃથ્વિકાયિકપણાથી