________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श०२४ उ.२४ सू०१ सौधर्मदेवोत्पत्तिनिरूपणम् - १६५ एस' जघन्येन पल्पोपमस्थितिकेषु सौधर्मदेवेपूत्पधेत सौधर्मदेवलोके जघन्यमायुः पल्योपममात्रमेव भवति, जघन्यतः एक पल्योपमातिरिक्ता युषस्तत्राऽसत्वादिति 'उकोसेणं तिपलिओ३महिएमु उववज्जेज्जा' उत्कर्षेण त्रिपल्योपमस्थिति के पुत्पद्येत, सौधर्मदेवलोके रथ पे उत्कृष्टमायुः सागरोपमद्वयात्मकं भवति, परन्तु असंख्यातायुष्कतिर्यग्योनिका उत्कृष्टतः निपल्योपमायुष्का एव भवन्ति
तः स्वायुपो बृहत्तरं देवायुन वध्नन्ति तिर्यश्वः, अतः तिर्यग्योनिका. उत्कृष्टतः निपल्योपमायुष्केषु एव सौधर्मदेवेषु समुत्पचन्ते इत्युक्तमिति । 'ते णं भते.! कहते हैं-'गोयमा' हे गौतम ! 'जहन्ने पलिओवमटिइएस' वह जघन्य से एक पल्घोपम की स्थिति वाले सौधर्म देवों में उत्पन्न होता है और 'उक्कोसेणं तिपलिओवमटिहए प्ठ उवगज्जेज्जा' उत्कृष्ट से तीन पल्योपम की स्थिति वाले सौधर्मदेवों में उत्पन्न होता है। सौधर्म देवलोक में जघन्य आयु मात्र एक पल्योपम की है-इससे अधिक आयु वहां नहीं होती है इसी प्रकार सौधर्मदेवलोक में उत्कृष्ट आयु दो सागरोपम की है, परन्तु जो असंख्यातवर्षायुष्क तिर्यग्योनिक जीव हैं वे वहां उत्कृष्ट से तीन पल्योपम की आयु को लेकर ही उत्पन्न होते हैं क्योंकि अपनी आयु से बृहत्तर देव आयु का वे तिर्यञ्च बन्ध नहीं करते है । इसलिये उत्कृष्ट से तीन पल्योपभ की आयुवाले तिर्यग्योनिक उत्कृष्ट से तीन पल्योपम की आयु वाले ही सौधर्म देवलोकों में उत्पन्न होते हैं । ऐसा कहा है। ओवमदिइएस' ते धन्यथी मे ५८या५मनी स्थितिवाण सोधम' हेवसोमा
पन्न यायले भने 'उक्कोसेण तिपलिओवमट्टिइएसु उववज्जेज्जा' था ત્રણ પલ્યોપમની સ્થિતિવાળા સૌધર્મ દેવલોકમાં ઉત્પન્ન થાય છે. સૌધર્મ દેવલોકમાં જઘન્ય આયુષ્ય ફક્ત એક પલ્યોપમનું છે. તેનાથી વધારે જઘન્ય આયુષ્ય ત્યાં હોતું નથી એજ રીતે સૌધર્મ દેવકમાં ઉત્કૃષ્ટ આયુષ્ય એ સાગરોપમનું છે. પરંતુ જે તિર્યંચ ચાનિવાળા જીવે છે, તેઓ ઉકષ્ટથી ત્રણ પોપમની આયુષ્યને લઈને જ ત્યાં ઉત્પન્ન થાય છે. કેમકે–પોતાના આયુષ્યથી વધારે દેવ આયુષ્યને તે તિર્યા એ બધ કરતા નથી તેથી ઉત્કૃષ્ટથી ત્રણ પલ્યોપમની આયુષ્યવાળા તિર્યંચાનિક ઉત્કૃષ્ટથી ત્રણ પલ્યોપમની આયુષ્યવાળા જ સૌધર્મ દેવેલેકમાં ઉત્પન્ન થાય છે તેમ કહેવામાં આવ્યું છે,
भ० ५९ .