________________
३२५
प्रेमैययन्द्रिका टीका शं०२४ उ. २००६ देवेभ्य. पं० तिर्यग्योनिकेत्पातः पल्योपमानि चतसृभिः पूर्वकोटिभिः चतुर्भिच वर्षशतसहस्रैरभ्यधिकानि एतावन्तं यावत् कुर्यात् । एवं नवस्वपि गमकेषु । नवरं स्थिति संवेधं च जानीयात् ९ । यदि वैमानिक देवेभ्य उत्पद्यन्ते कि क्ल्पोपपन्नकवैमानिकदेवेभ्य उत्पद्यन्ते ? कल्पाaratमानिकदेवेभ्य उत्पद्यन्ते ? गौतम | कल्पोपपन्नक वैमानिक देवेभ्य उत्पद्यन्ते, मोकल्पात वैमानिक देवेभ्य उत्पद्यन्ते । यदि कल्पोपपत्रक यावत् सहस्रारकल्पोपपन्न कवैमानिकदेवेभ्योऽपि उत्पद्यन्ते ! नो आनत० यावत् नो अच्युतकल्पोपपन्नकवैमानिकदेवेभ्य उत्पद्यन्ते । सौधर्मदेवः खलु भदन्त ! यो भव्यः पञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिकेषु उत्पत्तुम् स खलु भदन्त ! कियत्काल स्थिति केषु उत्पद्यन्ते गौतम ! जघन्ये नान्तर्मुहूर्त्त स्थिति केषु उत्कर्षेण पूर्व कोट्यायुष्केषु शेषं
पृथिवीकायिकदेश के नवस्त्रपि गमकेषु । नवरं नवस्वपि गमकेषु जघन्येन द्वे भवग्रहणे उत्कर्षेण अष्ट भवग्रहणानि । स्थिति कालादेशं च जानीयात् । एवमीशानदेवोऽपि । एवमेतेन क्रमेण अवशेषा अपि यावत् सहस्रारदेवा उपपादयित याः । नवरमवगाहना यथा अवगाहनासंस्थाने । लेश्या सनत्कुमार माहेन्द्रब्रह्मलो - केषु एका पद्मश्या, शेषाणामेका शुक्ललेश्या । वेदे नो स्त्रीवेदकाः पुरुषवेदकाः नो नपुंसक वेदाः | आयुरनुबन्धो यथा स्थितिपदे, शेषं यथैव ईशानकानाम् । कायसंवेधं च जानीयात् तदेवं भदन्त । तदेवं भदन्त । इति । ०६ । चतुर्विंशतितमे शतके विंशतितमोदेशकः समाप्त, इति ।
टीका- 'जह देवेदितो उववज्जंति' यदि देवेभ्य आगस्य सञ्ज्ञिपञ्चेन्द्रियति. र्यग्योनिका उत्पद्यन्ते तदा - ' किं भवणवासिदेवेर्हितो उववज्जति' किं भयनवासि - देवेभ्य आगत्योत्पद्यन्ते अथवा - ' वाणा मंतर देवेहिंतो उववज्जंति' दानव्यन्तर
अथ सूत्रकार देवगति में से आकर के जीव संज्ञिपश्चेन्द्रियतिर्यग्गति में उत्पन्न होता है। इस बात का कथन करते हैं- 'जह देवेहिंतो उचवज्जति' इत्यादि ।
टीकार्थ- गौतम ने मस्से ऐसा पूछा हैं - हे भदन्त ! 'जह देवहितो ववज्जति' यदि देवों से आकरके जीव पञ्चेन्द्रियतिर्यग्गति में उत्पन्न
હવે સૂત્રકાર દેવગતિમાંથી આવીને જીવ સંજ્ઞી ૫ ચેન્દ્રિયતિય ચ ગતિમાં उत्यन्न थाय छे, ते संबंधां प्रथन रे छे. 'जइ देवेहिंता उववज्जति' इत्याहि टीडार्थ — गौतमस्वाभीये असुने येवु पूछयु छे - लगवन् 'जइ 'देवेहिता उववज्जंति' ले द्वेवाभांथी भावाने व सज्ञी यथेन्द्रियतिर्यथ गतिमां उत्यन्न थाय छे, तो 'किं' भवणवासिदेवेहि तो उम्रवज्जति' शु' तेथे।