________________
२१८
भगवती के पूत्पद्येत 'उकोसेणं पुच्चकोडी आउएसु उववज्जेज्जा' उत्कर्पण पूर्वकोटयायुकेषु पञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिके पूत्पयेत नारकजीवानामसंख्यातवर्षायुष्केषु अनुत्पादेन पूर्व कोटयायुष्कत्वमभिहितमिति । 'ते णं भंते ! जीवा एगसमएणं केवइया उववज्जति' ते खलु भदन्त ! जीवा एकसमयेन कियन्त उत्पयन्ते इति प्रश्नः । भगवानाह अमुरकुमारातिदेशेन-"एवं जहा इत्यादि, ‘एवं जहा अमुरकुमाराणं वत्तव्यया' एवं यथा अमुरकुषाराणां या वक्तव्यता पृथिवीकायिकेषु समुत्पद्यमानानाममुरकुमाराणां या वक्तव्यता-परिमाणोत्पादादिका पूर्व प्रतिपादिता सैव इह नारकाणां पश्चन्द्रियतिर्यज्योनिकेपु उत्पद्यमानानामपि वक्तव्या तथाहिउत्पन्न होता है और 'उकोलेणं पुन्यकोडी पौडएस्सु उववज्जेज्जा' उत्कृष्ट से वह पूर्वकोटी की स्थितियाले पंचेन्द्रिय तियों में उत्पन होता है यहां जो 'पूर्वकोटी की स्थिति वाले पञ्चेन्द्रिय तिर्यत्र उत्पन्न होता है ऐसा कहा गया है वह नारक जीवों का असंख्यातवर्ष की आयुवालों में उत्पाद नहीं होने से कहा गया है।
प्र०-'ले गं अंते ! जीया एमसमएणं केवइया उपक्षजति' 'हे भदन्त ! वे जीव एक समय में कितने उत्पन्न होते हैं ?
उ.-'एवं जहा असुरकुमाराणं वत्तव्च्या' हे गौतम! जैसी असुरकुमार की बक्तव्यता कही गई है, वैसी वह यहां पर भी कह लेनी चाहिये। अर्थात् पृथिवीकायिको में समुत्पद्यमान असुरकुमारों की परिमाण उत्पाद आदि रूप वक्तव्यता जिस प्रकार से पहिले पृथिवीकाय
उत्पन्न थाय छ. भने 'उकोसेणं पुव्वकोडी आउएसु उववज्जति' Gष्टथा ते પૂર્વકૅટિની સ્થિતિવાળા પંચેન્દ્રિય તિર્યમાં ઉત્પન્ન થાય છે. અહિયાં પૂર્વ કેટિની સ્થિતિવાળા પંચેન્દ્રિય તિય ચામાં ઉત્પન્ન થાય છે એવું જે કહેવામાં આવ્યું છે, તે નારક છને અસંખ્યાત વર્ષની આયુષ્યવાળાઓમાં ઉત્પાત ન હોવાથી કહેવામાં આવ્યું છે.
प्रश्र से भंते ! जीवा एगरमएणं केवइया उववज्जति' हे मान् એક સમયમાં તે છે કેટલા ઉત્પન્ન થાય છે?
उत्तर-'एव जहा असुरकुमाराणं वत्तव्वया' गोतम । असुरमाशना, સંબંધમાં જે પ્રમાણે કહેવામાં આવ્યું છે. તે જ પ્રમાણેનું કથન અહિયાં પણ સમજવું. અર્થાત્ પૃથ્વીકાચિકેમાં ઉત્પન થવાવાળા અસુરકુમારના પરિમાણ, ઉત્પાદ, વિગેરે સંબંધી કથન જે રીતે પહેલાં વિકાય પ્રકરણમાં કહે