________________
भगवती
१८६
न्तानामुत्पादो वनस्पतिष्वेव अन्यकायिकाना मनन्तानामभाजनत्वादिश्यपि आवेदितं भवतीति । अत्र च प्रथमद्वितीयचतुर्थपञ्चमगमेषु अनुत्कृष्टस्थितिभावादन्ता उत्पद्यन्ते इति कथ्यते एतद्भिन्नेषु तृतीयपष्ठसप्तमाष्टमनवमेषु पञ्चसु गमकेषु उत्कृष्टस्थितिसत्त्वाद् एको वा द्वौ वा त्रयो वा उपपद्यन्ते' इत्याद्यभिधीयते इति । तथा एसेवेव प्रथमद्वितीयचतुर्थ श्वमेषु गमेषु अनुत्कृष्टस्थितित्वादेव. उत्कर्षतो भवादेशेनानन्तानि भवग्रहणानि वक्तव्यानि । कालादेशेन अनन्तः कालोdeaon, एनव्यतिरिक्तेषु पञ्चसु तृतीयपष्ठसप्तमाष्टमनचमेषु अष्टौ भवग्रहणानि वक्तव्यानि उत्कृष्ट स्थितिसद्भावात् तदेव दर्शयति- 'भवादेसेन' इत्यादि मकर
अनन्त जीवों का उद्वर्तन 'निकालना' नहीं होता है क्योंकि शेष समहत कायिक असंख्यात हैं । नथा-अनन्त जीवों का उत्पाद वनस्पति में ही होता है । क्योंकि अन्यकायक अनन्तता के अभाजक है। यहां प्रथम, द्वितीय, चतुर्थ और पंचम गमों में अनुत्कृष्ट स्थिति के सद्भाव से अनन्त जीव उत्पन्न होते हैं ऐसा कहा गया है । तथा इनसे भिन्न तृतीय, षष्ठ, सप्तम, अष्टम एवं नवम इन पांच गमकों में उत्कृष्ट स्थिति के सद्भाव से एक अथवा दो अथवा तीन उत्पन्न होते हैं ऐसा कहा जाता है । तथा इन्हीं प्रथम, द्वितीय चतुर्थ और पंचम गमों में अनुत्कृष्टस्थिति के सद्भाव से भवादेश की अपेक्षा उत्कृष्ट से अनन्त भव ग्रहण कहे हैं और काल की अपेक्षा से अनन्तकाल का है। इनसे अतिरिक्त तृतीय, षष्ठ, सप्तम अष्टम एवं नौवां इन गमों में आठ भवग्रहण कहे हैं क्योंकि इनमें उत्कृष्टस्थिति का सद्भाव है। यही
અનંત જીવાનુ ઉદ્ઘન (મહાર નીકળવું) થતું નથી. કેમકે ખાકીના બધા કાયવાળા અસખ્યાત હૈાય છે. તથા અનત જીવાને ઉત્પાત વનસ્પતિ કાયિ કામાં જ થાય છે. કેમકે બીજી કાયવાળા અન’ત પણાના અભાવવાળા ડાય છે. અહિયાં પહેલા, ખીજા, ચે થા અને પાંચમા ગમે માં અનુત્કૃષ્ટ સ્થિતિના સદ્ભાવથી અન ંત જીવા ઉત્પન્ન થાય છે. એ પ્રમાણે કહેવામાં આવ્યુ છે. તથા આ શિવાયના ત્રીજા, છઠ્ઠા, સાતમા આઠમા અને નવમા આ પાંચ ગમામાં ઉત્કૃષ્ટસ્થિતિના સદ્ભાવથી એક અથવા બે અથવા ત્રણુ ઉત્પન્ન થાય છે. એ પ્રમાણે કહેવામાં આવ્યું છે તથા આ પહેલા ખીજા, ચોથા અને પાંચમા ગમેામાં અનુત્કૃષ્ટ સ્થિતિના સદ્ભાવથી ભવદેશની અપેક્ષાથી ઉત્કૃષ્ટથી અનત ભવ ગ્રહણ કહ્યા છે, અને કાળની અપેક્ષાથી અનતકાળ કહે છે. આ શિવાય