________________
प्रमैयचन्द्रिका टीका श०२४ उ.१२ सू०३ द्वीन्द्रियेभ्यः पृ. नामुत्पत्तिनिरूपणम् ८५ प्रमाणा च भवतीत्यर्थः । तिनि इंदियाई जीणि इन्द्रियाणि घ्राणरसनस्पर्शनाख्यानि भवन्तीति। 'ठिई जहन्नेणं सोशुहत्तं स्थितिजघन्येनान्तर्मुहूपम् 'उक्कोसेणं एगणपन्न राईदियाई उत्कृष्टत एकोनपञ्चाशदरात्रिंदिवम् जघन्योत्कृष्टाभ्यां स्थितिरन्तमुहर्तममाणा एकोनपश्चाशद्रात्रिदिवममाणाच भवतीत्यर्थः, 'तइयगमए' वृतीयामके कायसंवेधे 'कालादे सेणं जहन्नेणं वावीस वाससहस्साई अंतोमुहुत्तमन्महियाई' कालादेशेन-कालापेक्षया जघ येन द्वाविंशतिवर्ष सहस्रपमाणः कायसंवेधो भवति, इति । 'उक्कोसेणं अट्ठासी वाससहस्साई छनई राइंदिय सपमा महियाई' उत्कर्षेणाऽष्टाशीतिवर्ष सहस्राणि षण्णवत्यधिकशतरात्रिन्दिवा भ्यधिकानि (१९६), इह तृतीयगमे अष्टौ भवा, तत्रत्य चतुर्पु त्रीन्द्रियभवेषु प्रत्ये कमुत्कर्ष तएकोनपश्चाशद्रात्रिंदिवप्रमाणत्वेन चतुर्भिगुणने यथा कयितम् (१९६)
और तीन कोश प्रमाण है, 'तिनि इंदियाई स्पर्शन, रसना और घ्राण ये यहां तीन इन्द्रियां होती हैं। स्थितिद्वार में-'ठिई जहन्नेणं अंतोमुहत्तं, उकोसेणं, एगणपन्नं राई दियाई स्थिति जघन्य से एक अन्तर्मुहूर्त की
और उत्कृष्ट से ४९ रातदिन की हैं । 'तइयगमए कालादेसेणं जहन्नेणं वावीसं वाससहस्साई अंतोमुत्तमभहियाई" तृतीय गम में कालकी अपेक्षा जघन्य से अन्तर्जुहूर्त अधिक २२ हजार वर्ष और उत्कृष्टसे १९६ एक सो छियानवे रात्रिदिवस अधिक अट्ठाशी हजार वर्ष प्रमाण काय संवेध हैं, इस तृतीय गम में आठ भन होते हैं, इनमें चार तेह. न्द्रियों के भवों में प्रत्येक भव में उत्कृष्ट से ४९ उनचास रात्रि दिवस की स्थिति है चारों भवों की स्थिति का जोड १९६ होता है, इस प्रकार पाणी भने नाना प्रभावान छ. 'तिन्नि इंदियाइ' तमान २५शन, રસના (જીભ) અને ઘણુ (નાક) એ ત્રણ ઈદ્રિય હોય છે. સ્થિતિ દ્વારમાં 'ठिई जहन्नेणं अंतोमुहुत्त उक्कोसेणं एगूणपण्णं राइ दियाइ' स्थिति न्यथा એક અંતર્મુહૂર્તની અને ઉત્કૃષ્ટથી ૪ એગળપચાસ અહોરાત્ર–૨ત દિવसनी छ 'तइयगमए कालादेसेणं जहन्ने बावीस वाससहसाइं अंतोमुहुत्तमम -हियाई' श्री गममा जनी अपेक्षा न्यथा मतभुत पिड २२ બાવીસ હજાર વર્ષ અને ઉકૃષ્ટથી ૧૬ એકસે છતુ અહોરાત્ર–રાત્રિ દિવસ અધિક ૮૮ અઠયાસી હજાર વર્ષ પ્રમાણને કાયવેધ કહ્યો છે. આ ત્રીજા ગમમાં આઠ ભવ હોય છે. તેમાં ત્રણ ઈદ્રિયવાળા જીના ચાર ભામાં દરેક ભવમાં ઉશ્કેટથી ૪૯ ઓગણપચાસ અહોરાત્ર-રાત્રિ દિવસની સ્થિતિ છે. ચારે ભવની સ્થિતિને સરવાળે ૧૬ એકસોને છનું થાય છે આ રીતે ત્રણ ઇંદ્રિયવાળા તે જીવે એટલા કાળ સુધી ત્રણ ઈન્દ્રિયની ગતિનું અને