________________
૮૪
भगवतीसूत्रे जीवा एकसमयेन-एकस्मिन् समये कियन्त उत्पद्यन्ते? इत्यादि प्रश्नोत्तररूपेण 'अवसेसा सच्चेव सत्तमपुढवीपहमगमवत्तव्यया भाणियबा जाव भवादेसोत्ति' अवशेषा सैव सप्तमपृथिवीमथमगमवक्तव्यता भणितव्या यावद्भवादेश इति एकसमये कियन्त उत्पद्यन्ते इति प्रश्नः, जघन्येन एको वा द्वौ वा त्रयो वा उत्कर्षेण संख्याता वा असंख्याता वा इत्यादि सईमेव सप्तमपृथिवीसम्बन्धिपथमगमकवक्तव्यताऽत्रापि भणितव्या, यावद्भवादेश इति भवादेशपर्यन्तमिति । किन्तु सप्तमपृथिवीप्रथमगमवक्तव्यतापेक्षया वैलक्षण्यमेतत् तदेवाह-णवरं ठिई अणुवंधो य जहन्नेणं 'हे भदन्त ! वे जीव वहां पर एक समय में कितने उत्पन्न होते हैं ? इत्यादि प्रश्न और उत्तर के रूप 'अवसेसा सच्चेव सत्तम पुढवी पढमगम चत्तव्यया भाणियच्या जाव भवादेसोत्ति 'हे गौतम ! यहां पर भवादेश तक वही सप्तम पृथिवी के प्रथम गम की वक्तव्यता सम्पूर्ण रूप से कह लेनी चाहिये, अर्थात् एक समय में वे वहां कितने उत्पन्न होते हैं ? इस प्रश्न के उत्तर में ऐसा कहना चाहिये कि एक समय में वहां वे एक अथवा दो अथवा तीन तक उत्पन्न होते है, ऐसा यह कथन जघन्य की अपेक्षा से है और उत्कृष्ट की अपेक्षा से ऐसा कथन है कि वे वहां एक समय में संख्यात अथवा असंख्यात तक उत्पन्न होते हैं इस प्रकार से सप्तम पृथिवी सम्बन्धी प्रथम गम की वक्तव्यता यहां पर समस्त रूप से कह लेनी चाहिये, और यह वक्तव्यता यावत् भवादेश तक यहां कह लेनी चाहिये, किन्तु सप्तम पृथिवी के प्रथम गम की बक्तव्यता के अनुसार जो भिन्नता है वह 'नवरं०' के अनुसार इस प्रकार से हैત્યાં એક સમયમાં કેટલા ઉત્પન્ન થાય છે ! ઇત્યાદિ પ્રશ્ન અને ઉત્તર રૂપ ४थन 'अवसेसा सच्चेव सत्तमपुढबीपढमगमवत्तव्यया भाणियवो' जाव भवादसो त्ति गौतम ! साहेश सुधार्नु ते सातमी पृथ्वीना पडेटा ગમનું સઘળું કથન અહિયં પુરે પુરૂં કહેવું જોઈએ. અર્થાત એક સમયમાં તેઓ ત્યાં કેટલા ઉત્પન્ન થાય છે ? આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં એવું જોઈએ કે -એક સમયમાં તેઓ ત્યાં એક અથવા બે અથવા ત્રણ સુધી ઉત્પન્ન થાય છે. આ કથન જઘન્યની અપેક્ષાએ કહયું છે. અને ઉત્કૃષ્ટની અપેક્ષાથી એવું કહયું છે કે–ત્યાં એક સમયમાં સંખ્યાત અથવા અસંખ્યાત સુધી ઉત્પન્ન થાય છે. આ રીતે સાતમી પૃથ્વી સંબંધી પહેલા ગામની વક્તવ્યતા અહિંયાં પુરે પુરી કહી લેવી, અને આ વક્તવ્યતા યાવત્ ભવાદેશ સુધી અહિયાં કહેવી જોઈએ. પરંતું સાતમી પૃથ્વી ના પહેલા ગામની વક્તવ્યતા मनुसार मा परतव्यतामा २ ३२५२ छे. ते 'नवरं०' ना ४थन प्रमाण