________________
प्रमैयचन्द्रिका टीका श०२४ उ०१ सू०२ रयिकाणां परिमाणादिद्वारनि० ३६५ असंज्ञिभवसंबन्धि जघन्यान्तमुहूर्तायुष्मसहितानि नारकस्य जघन्येन दशसहस्र वर्षाणि स्थितिः, उत्कृष्टतः कायसंवेधः असंज्ञिनां पूर्वकोटिवर्पप्रमाणकोत्कृष्टायुकमहित रत्नप्रभायां पृषिव्याम् उत्कृष्टतः आयुः परयोपमसंख्यातमागमात्रमिति । अत्र पस्योपमासंख्येयभागः पूर्व भवासंज्ञिनारकोत्कृष्टायुष्करूपो गृह्यते पूर्वकोटीया. ऽभ्यधिका सा चासंज्युत्कृष्टायुष्करूपा गृह्यतेऽन एवोक्तम्-पूर्वकोटयभ्यधिक पल्योपमस्यासंख्येयभागभिति। 'एवइयं कालं गतिरागति करेज्जा' एतावत्काल पूर्वदर्शितप्रमाणकं सेवेत एतावत्कालपर्यन्तमेव गत्यागती-गमनागमने कुर्यादिति२० ॥ २॥ इसलिये भयकी अपेक्षा से दो भवका कायसंवेघ जानना चाहिये, तथा कालकी अपेक्षासे जघन्य कायसंवेध असंज्ञी भव संबंधी जघन्य अन्तमुंहूर्त आयुष्क सहित नारककी जघन्य दश हजार वर्षकी स्थिति रूप
और उत्कृष्ट कायसंवेध असंज्ञीकी पूर्वकोटि वर्ष प्रमाण उस्कृष्ट आयु सहित रत्नप्रभा में उत्कृष्ट आयु पल्पोपमके असंख्यातवे भागरूप है, यहां जो पल्पोपमका असंख्यातवां भाग ग्रहण हुआ है-वह नारककी जो पूर्वभव सम्बन्धी असंज्ञि अवस्था है उस अवस्थाले जो नारक हुआ है सो उसकी उत्कृष्ट आयुरूप लिया गया है तथा जो पूर्व कोटि अधिक कहा गया है वह असंज्ञी अवस्थाकी उत्कृष्ट आयुष्करूप लिया गया है । इसीलिये ऐसा कहा गया है कि उत्कृष्टसे पूर्व कोटि अधिक पल्यापमके असंख्यातवें भाग प्रमाण है ॥२०॥ सूत्र २॥ જ તે પ્રાપ્ત કરે છે. તેથી ભવની અપેક્ષાએ બે ભવને કાયસવેગ સમજ તથા કાળની અપેક્ષાએ જઘન્ય અંતર્મુહૂર્ત આયુષ્ક સાથે નારક જઘન્ય કાય સંવેગ અસંશી ભવ સંબંધી જઘન્યથી દસ હજાર વર્ષની રિથતિરૂપ અને ઉત્કૃષ્ટકાય સંવેગ પૂર્વકેટિ વર્ષ પ્રમાણુ ઉત્કૃષ્ટ આયુ સહિત રત્ન પ્રભા પૃથ્વીમાં પાપમનો અસંખ્યાતમ ભાગ ગ્રહણ કરાવે છે – તે નારકની પૂર્વ ભાવસંબંધી જે અસંજ્ઞી અવરથા છે, તે અવસ્થાથી જે નારક થયેલા છે, તેની ઉત્કૃષ્ટ આયુરૂપ ગ્રહણ કરેલ છે, અને જે પૂર્વકેટિ અધિક કહ્યું છે તે અસંજ્ઞી અવસ્થાની ઉત્કૃષ્ટ આયુષ્ય રૂપથી ગ્રહણ કરેલ છે. તેથી જ એવું કહ્યું છે કે–ઉત્કૃષ્ટથી પૂર્વકેટિ અધિક પલ્યોપમના અસં. ખ્યાતમા ભાગ પ્રમાણુવાળી છે. ૨૦ સૂરા