________________
प्रमेयथन्द्रिका टीका श०२० उ. १० सु०३ नैरयिकादीनां षटुकादिसमर्जितत्वम् १५९ कानां षट्कैव समर्जितानाम् तथा 'छक्के हि य नो छक्केण य समज्जियाणं' पटूच नो पट्केन च समर्जिताम् इत्येवं विकल्पद्वयवताम् 'कपरे कपरेहिंतो जाव विसेसाहिया वा' कतरे कतरेभ्योऽल्या वा बहुका वा तुल्या वा विशेषाधिका वा ? इति प्रश्नः । भगवानाह - 'गोयमा' इत्यादि, 'गोयमा' हे गौतम! 'सन्यस्थोवा पुढवीकाइया छक्केहिं समज्जिया' सर्वस्तोकाः सर्वेभ्योऽल्पाः षट्कैः समर्जिताः पृथिवीकायिका जीवाः, तदपेक्षया 'छक्केहि य नोछक्केणं य समज्जिया संखेज्जगुणा' पट्र्केश्व नोषट्केन च समर्जिताः संख्येयगुणाः एवं च सर्वापेक्षया चतुर्थ विकल्पवन्तः पृथिवीकायिका अल्पाः पञ्चमविकल्पवन्तः पृथिवीकायिका जीवाः संख्यातगुणा अधिका भवन्ति इति भावः । ' एवं जाव वणस्सइ
-
समज्जियाणं, हे भदन्त ! अनेक षड्कों से समर्जित पृथिवीकायिकों एवं 'छक्केहि य नो छक्केण य समज्जियाणं' अनेक षट्कों से और एक नो षट्क से समर्जित- इन दो विकल्पों से समर्जित पृथिवीकायिकों के मध्य में 'कयरे करेहिंतो ० ' कौन किससे अल्प हैं ? कौन किससे अधिक हैं ? कौन किससे तुल्य हैं ? और कौन किल से विशेषाधिक हैं ? इसके उत्तर में प्रभु कहते हैं - 'गोयमा ! सव्वत्थोवा पुढवीकाइया छक्केहिं समज्जिया' हे गौतम! सबसे कम वे पृथिवीकायिक हैं जो अनेक षट्कलमर्जित हैं । और इनकी अपेक्षा से संख्यातगुणे अधिक वे पृथिवीकायिक हैं जो अनेकषट्कों से एवं एक नो बटूक से समर्जित हैं । इस प्रकार सर्व की अपेक्षा स्तोकचतुर्थविकल्पवाले पृथिवीकायिक जीव हैं । और इनसे संपातगुणें अधिक पंचकल्पवाले पृथिवीकाधिक जीव हैं' 'एवं जाव वण
ષટ્કાથી અને એક ના ષટ્કથી સમત-અર્થાત્ આ એ વિકલ્પાથી सभÖत पृथ्वीअयि अभां 'कयरे कयरेहि'तो' आयु अनाथी विशेषाधिः छे ? आ प्रश्नमा उत्तरमा अलु उडे हे - 'गोयमा ! सव्त्रत्थोवा पुढंवीकाइया छक्केहि समज्जिया' हे गौतम! ? भने षट् समत छे, तेवा पृथ्विકાયિકા સૌથી એછા છે, અને તેમની અપેક્ષાએ જે અનેક ષટ્કોથી અને એક ના ષટ્કથી સમત છે, તેએ સખ્યાતગણુા અધિક છે. આ રીતે બધાની અપેક્ષાએ અલપ ચેાથા વિકલ્પવાળા પૃથ્વીકાયિક જીવા છે. અને તેમનાથી સખ્યાતગણા અધિક પાંચમા વિકલ્પવાળા પૃથ્વીકાયિક જીવેા છે 'एव' जॉब वणरसइकाइयाणं' न रीते यावतु, वनस्पतिायिस्तु मध्यप
"