________________
अमेयचन्द्रिका टीका २० २० उ.१० सू०२ नैरयिकाणामुत्पादादिनिरूपणम् १२९
सिद्धाः खल्ल पृच्छा गौतम ! सिद्धाः कतिसञ्चिताः नो अकतिसञ्चिताः अवक्तव्यकसञ्चिता अपि तत्केनार्थेन यावदवक्तव्यकसश्चिता अपि गौतम ! ये 'खलु सिद्धाः संख्येयेन भवेशनकेन पविशन्ति ते खलु, सिद्धा कतिसञ्चिता ये खल सिद्धा एकेन प्रवेशकेन पविशन्ति ते खलु सिद्धा अवक्तव्यकसञ्चिताः वद तेनार्थेन यावत् अबक्तव्यकसञ्चिता अपि, एतेषां खल्लु भदन्त ! नैरयिकाणां कतिसश्चितानामकतिसञ्चितानामवक्तव्यकसश्चितानां च कतरे कतरेभ्योऽल्पा वा बहुका वा तुल्या वा विशेषाधिका वा गौतम ! सर्वस्वोका नैरयिका अवक्तव्यकसञ्चिताः । कतिसश्चिताः संख्येयगुणाः अतिसंचिता असंख्येयगुणाः, एवमेकेन्द्रियवर्जितानाम् यावद वैमानिकानाम् अल्पबहुत्दम् , एकेन्द्रियाणां नास्ति अल्पबहुस्वम् । एतेषां खल भदन्त ! सिद्धानां कतिसञ्चितानाम् अवक्तव्यकसञ्चितानां च कतरे कतरेभ्यो यावद्विशेषाधिका चा? गौतम! सर्वस्तोकाः सिद्धाः कतिसञ्चिता अवक्तव्यकसश्चिताः संख्येयगुणाः ॥ २॥ ____टीका-उत्पादाधिकारादेव इदमध्याह-'नेरइया ण' इत्यादि । 'नेरइयाणं भंते' नैरयिकाः खलु भदन्त ! “कि कइसंचिया' किं कतिसञ्चिताः, कतिसञ्चिता इत्यत्र कति पदं संख्यावाचकम् तथा च कतित्वेन सञ्चिता एकसमये संख्यातोल्पादेन सञ्चिताः। पिण्डीभूता इति कतिसञ्चिता एकसमये संख्याता उत्पन्ना इत्यर्थः, अथवा 'अकतिसंचिया' अकतिसञ्चिताः, 'अकति' इति संख्या निषेधः, तेन अकतिशब्देन असंख्यातत्वम् अनन्तत्वं च गृह्यते, ततः एकस्मिन् समये असंख्याता उत्पन्ना इति अकतिसञ्चिता, 'अवरावगसंचिया' अवक्तव्यक
'नेरड्या गं भंते ! कि कइसंचिया अकइसंचिया' इत्यादि।
टीकार्थ-'कहसंचिया' में कति पद संख्यावाचक है यहां पर गौतमने प्रभु से ऐसा पूछा है कि हे भदन्त ! नैरयिक जीव 'किं कईसंचिया' एक समय में क्या संख्यात उत्पन्न होते हैं ? या 'अफसंचिया' असंख्यात उत्पन्न होते हैं ? यहां अकति शब्द संख्या निषेधक है इससे असंख्यात का ग्रहण हुआ है 'अवत्तन्वगसंचिया' अथवा-संख्यात
'नेरइया णं किं कइसंचिया अकइसंचिया' या . .
At-'कइ संचिया' मा पाध्यमांतिप सभ्या पाय छ, मा વિષયમાં ગૌતમસ્વામીએ પ્રભુને એવું પૂછયું છે કે હે ભગવન નારકીય જી 'कि कइसंचिया' मे समयमा शु' सध्यात३थे 41 थाय ?
अकइसंचिया' असभ्यात म१२ मन त पन थाय छे ? गलियां मति શબ્દ સંખ્યાને નિષેધ કરનાર છે. તેથી અસંખ્યાત અને અનંત ગ્રહણ
भ० १७
नरश