________________
1
मैचन्द्रिका टीका श०२० उ. ५ सू०९ अनन्तप्रदेशिके सप्ताष्टस्पर्शगतभङ्गनि० ८९१
देशः शीतो देश उष्णो देशः स्निग्वो देशो रूक्षः । अत्रापि पोडशमङ्गाः भणितव्याः, तथाहि - सर्वः कर्कशो देशाः गुरुरुः देशाः लघुकाः देशः शीतो देश उष्णो देश: स्निग्धो देशो रूक्षः १, सर्वः कर्कशो देशाः गुरुकाः देशाः लघुकाः देशः शीतो देश उष्णो देशः स्निग्धो देशा' रूक्षाः २, सर्वः कर्कशो देशाः गुरुकाः देशाः लघुकाः देशः शीतो देश उष्णो देशाः स्निग्धाः देशो रूक्षः ३' सर्वः कर्कशः देशाः गुरुकाः देशाः लघुकाः देशः शीतः देश उष्णः देशाः स्निग्वाः देशाः रूक्षाः ४,
एकदेश में शीत, एकदेश में उष्ण, एकदेश में स्निग्ध और एकदेश में रूक्ष स्पर्शवाला हो सकता है - इस प्रकार के कथन में भी १६ भंग होते हैं, 'सर्वः कर्कशः, देशाः गुरुहाः, देशाः लघुकाः, देशः शीतः, देश उष्णः, देशः स्विग्धः, देशः खक्षा' ऐसा यह प्रथम भंग है, द्वितीय भंग इस प्रकार से है - 'सर्वः कर्कशः देशाः गुरुकाः, देशाः लघुकाः, देशः शीत, देश उष्णः, देशः स्निग्धः, देशाः रूक्षाः २' सर्वांश में वह कर्कश, अनेक देशों में गुरु, अनेक देशों में लघु एकदेश में शीत, एकदेश में उष्ण, एकदेश में रिवन्ध और अनेक देशों में रूक्ष स्पर्शवाला हो सकता है ? 'सर्वः कर्कशः, देशाः गुरुकाः, देशाः लघुकाः, देशः शीतः, देश उष्णः, देशाः स्निग्धाः, देशो रुक्षा३' सर्वाश में वह कर्कश, अनेक देशों में गुरु, अनेक देशों में लघु, एकदेश में शीत, एकदेश में उष्ण अनेक देशों में स्निग्ध और एकदेश में रूक्ष स्पर्शवाला हो सकता है३, 'सर्वः कर्कशः देशाः गुरुकाः, देशाः लघुकाः, देशः शीतः, देश उष्णः સ્નિગ્ધ અને એકદેશમાં રૂક્ષ પશવાળા હાય છે. આ પ્રકારના ભગોના પ્રકારમાં પણ ૧૬ સેાળ ભગા થાય છે. તે પ્રકાર આ પ્રમાણે છે : कर्कशः, देशाः गुरुकाः देशाः लघुकाः देशः शीतः देश उष्णः देशः स्निग्धः देशः रूक्षः १' मा पडे। लंग छे. मानो अर्थ उपरना प्राकृत पहमां मापेत छे. हवे मोजे लग मताववामां आवे छे. 'सर्व': कर्कशः देशाः गुरुकाः देशाः लघुकाः देशः शीतः देश उष्णः देशः स्निग्धः देशाः रूक्षाः २' ते पोताना सर्वां શથી કશ અનેક દેશેામાં ગુરૂ અનેક દેશેામાં લઘુ એકદેશમાં શીત એક દેશમાં ઉષ્ણુ એક દેશમાં સ્નિગ્ધ અને અનેક દેશેામાં રૂક્ષ સ્પવાળા હોય छे. २ अथवा ते 'सर्व': कर्कशः देशाः गुरुकाः देशः लघुकाः देशः शीतः देश उष्णः देशाः स्निग्वाः देशो रूक्षः ३' पोताना सर्वाशथी अश मने! हे शोभां ગુરૂ અનેક દેશેામાં લઘુ એકદેશમાં શીત એકદેશમાં ઉષ્ણુ અનેક દેશમાં સ્નિગ્ધ અને એકદેશમાં રૂક્ષ સ્પર્શીવાળા હોય છે. આ ત્રીજો ભગ છે ૩ मथवा ते 'सर्व कर्कशः देशाः गुरुकाः देशाः लघुकाः देशः शीतः देश उष्णः