________________
-६२६
भगवतीय उसिणा देसे निद्धे देसे लुक्खे' देशः शीतः देशा उष्णाः देशः स्निग्धः देशो रूक्षः इति पञ्चमः 'देसे सीए देसा उसिणा देसे निद्ध देसा लुक्ग्वा' देशः शीतो देशा उष्णाः देशः स्निग्धो देशा रूक्षा इति षष्ठः, 'देसे सीए देसा उसिणा देसा प्रदेशों में इसके शीतस्पर्श और जिन दो प्रदेशों में उष्णस्पर्श रहता है वहाँ पर भी स्निग्धता रह सकती है या रुक्षता रह सकती है साथ में ये दोनों नहीं रह सकती है इसलिये शीतस्पर्श के साथ और उष्णस्पर्श के साथ उन देशों में भी रूक्षता या स्निग्धता के सद्भाव से यहां दोनों पदों में अनेकता हुई है क्योंकि वह अपने विवक्षित प्रदेश में रहती हुई भी अन्य प्रदेशों में भी रहती है । 'देसे सीए देखा उसिणा देसे निद्ध देसे लुक्खे' इस प्रकार का यह पांचयां भंग है इसमें वह चतुः प्रदेशिक स्कन्ध देशमें शीतस्पशवाला अनेक देशों में उष्णस्पर्शवाला दूसरे एक देशमें स्निग्य स्पशवाला और किसी एक देश में रूक्ष स्पर्शवाला हो सकता है ऐसा समझाया गया है यहां जो उष्णस्पर्श पद में पहुवचनता की गई है तो उसका कारण ऐसा है कि वह उष्ण स्पर्श अपने विवक्षित प्रदेश में रहना हुआ भी स्निग्ध और रूक्षस्पर्श के भी देश में रह सकता है 'देले सीए देला उलिणा देसे निद्ध देसा लुश्वा' यह छठा भंग है इसमें यह चतुःप्रदेशवाला स्कन्ध अपने किसी છે એ પ્રદેશોમાં તેના શીતસ્પર્શ અને જે બે પ્રદેશમાં ગરમ સ્પર્શ રહે છે. ત્યાં પણ સ્નિગ્ધ-ચિકણાપણુ અથવા રૂક્ષપણુ રહી શકે છે આ બને સાથે રહી શકતા નથી. તેથી ઠંડા સ્પર્શની સાથે અને ગરમ સ્પર્શની સાથે તે તે દેશમાં પણ રૂક્ષપણા અથવા સ્નિગ્ધપણાના રહેવાથી આ બને પદેશમાં અનેક પણ બતાવ્યું છે. કારણ કે તે પોતાના વિવણિત પ્રદેશમાં રહીને પણ બીજા પ્રદેશમાં રહે છે. આ રીતે આ ચે ભંગ કહ્યો છે. ૪ 'देसे सीए देसा उसिणा देसे निद्धे देसे लुपखे' मा प्रभारीना मा पांथमा मग કહ્યો છે તેમાં તે ચાર પ્રદેશવાળે સ્કધ એક દેશમાં ઠંડા સ્પર્શવાળ હેય છે. અનેક દેશમાં ઉણ સ્પર્શવાળ હે ય છે બીજા કેઈ એક દેશમાં સ્નિગ્ધ સ્પર્શવાળે અને કેઈ એક દેશમાં રક્ષસ્પર્શવાળ હેય છે તેમ બનાવ્યું છે. અહિયાં ઉણ સ્પર્શ પદમાં જે બહુવચન કહેલ છે, તેનું કારણ એ છે કે તે ઉણસ્પર્શ પિતાના વિવક્ષિત પ્રદેશમાં રહીને પણ સ્નિગ્ધ અને રૂક્ષ સ્પર્શના देशमा ५] २ही श छ. ५ 'देसे सीए देसा उमिणा देसे निद्ध देसा लुक्खा' આ છઠ્ઠા ભંગમાં ચાર પ્રદેશ સકંધ પિતાના એક દેશમાં હડા સ્પર્શવાળે