Bhagwati Sutra Part 12

SR No.: 009322
Original Sutra Author: N/A
Author: Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
Publication Year: 1968
Total Pages: 714
Language: Hindi, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari & agam_bhagwati
File Size: 45 MB

Page 499

प्रमेयंचन्द्रिका टीका श० १७ उ०५ सू०१ इशानेन्द्रवक्तव्यता - ४८१ वस्थ णं ईसाणगदेवाणं अट्ठावीसं विमाणावाससयसहस्सा भवंतीति मक्खायं तेणं विमाणा सबरयणामया नाव पडिख्या । तेसि णं वहुमज्झदेसभाए पचवडिसया पन्नत्ता, तं जहा-अंकवाडिसए १, फलिहवडिसए २, रयणवडिसए ३, जायरूववडिसए ४" इति संग्राह्यम् । अस्याग्रे 'मज्झे इत्थ ईसाणवडिसए' इत्यादि संयोज्यम् । अवं चन्द्र सूर्यग्रहनक्षत्रतारारूपाणाम् बहूनि योजनशतानि वहूनि योजनसहस्राणि वहूनि योजनशतसहस्राणि अर्धमुत्पत्य अत्र खलु ईशानो नामकल्पः प्रज्ञप्तः प्राचीमतीच्यायत, उदग्दक्षिणविस्तीर्णः, अर्धचन्द्रसंस्थानसंस्थिता, अचिौलिभासराशिवर्णामः, असंख्येया योजनकोटयः असंख्येया योजनकोटिकोटयः आयामविष्कम्भेण, असंख्यया योजनकोटिकोटयः परिक्षेपेण, सर्वरत्नमयः अच्छ: यावत् प्रतिरूपः । तत्र खलु ईशानकदेवानामष्टाविंशतिर्विमानावासविमाणावाससयसहस्सा भवतिति मक्खायं, तेणं विमाणा सव्वरयणामया जाच पडिरूवा । तेसिणं बहुमज्झदेसभाए पंचवडिसया पण्णत्ता, तं जहा-अंकवडिसए १, फलिहवडिसए' इत्यादि पाठ लगाना चाहिये । अर्थात् पहुसमरमणीय भूमिभाग से ऊपर चंद्र एवं सूर्य तथा ग्रह, नक्षत्र, और तारारूप इन से भी सैकडों योजनो तक अनेक हजारों योजनो अनेक लाखों योजनों तक दूर आगेजाने पर ठीक इसी स्थान पर ईशान नाम का कल्प कहा गया है । यह कल्प पूर्व पश्चिम तक लम्बा और उत्तर दक्षिण तक चौडा है। तथा अर्धचन्द्र के जैसा आकार वाला है। अग्नि की ज्वाला के जैसा वर्णवाला है। इसका आयाम विष्कंभ असंख्यात कोडाकोड़ी योजन का है। और परिक्षेप भी इसका सवरयणामए, अच्छे जाव पडिरूवे, तत्थ ईसाण गदेवाण' अट्ठावीस विमाणावासअयसहस्सा भवंतीतिमक्खायं तेण विम.णा सव्वरयणामया जाव पडिरूवा तेसिं गं बहुमझदेसभाए पक्वडिसया पण्णत्ता त जहा-अकहिंसए १, फलिहवडिसए' ઈત્યાદિ પાઠ લગાવી લે અર્થાત બહુસમરમણીય ભૂમિભાગથી ઉપર ચંદ્ર અને સૂર્ય તથા ગ્રહ, નક્ષત્ર અને તારારૂપ એથી પણ સેંકડે
જન સુધીના અનેક હજારે જન અનેક લાખે જન સુધી આગળ દૂર જાય ત્યારે બરાબર એ જ સ્થાન પર ઇશાન નામને કલ્પ કહેલ છે. આ ક૫ પૂર્વ અને પશ્ચિમ સુધી લાંબા અને ઉત્તર દક્ષિણ સુધી પાળે છે. તેમજ અર્ધચંદ્રના જેવા આકારવાળો છે. અગ્નિની જવાલા જેવા વર્ણ વાળે છે. તેને આયામ વિધ્વંભ એટલે કે લંબાઈ અને પહેળાઈ અસંખ્યાત કેડીકેડી યોજના છે. અને પરિક્ષેપ-ઘેરા પણ તેને તેટલું જ છે.
भ० ६१