________________
२९०
भगवती स्कन्धदेश प्रदेश परमाणुरूपं चतुष्कमेव, अरूपिणां तेषां तु अद्धासमयस्याभावेन पटकमेव वक्तव्यम् धर्मास्तिकायाधर्मास्तिकायाकाशास्तिकायानां देशप्रदेशौ मिलिस्वा षट्कं भवतीति । 'एवं जाव अहे सत्तमाए' एवं यावत् अधस्सप्तम्याः एवमेव शर्करापृथिवीवदेव यावत् वालुकाप्रमा-पङ्कममा-धूमप्रभा-तमाममापृथिवी वाऽधःसप्तम्याश्च पृथिव्याश्चरमान्तेपु सर्वमपि वर्णनं विज्ञेयम् । 'एवं सोहम्मस्स वि जाव अच्चुयस्स' एवं सौधर्मस्यापि यावद् अच्युतस्य एवम् पूर्ववदेव सौधमस्यापि पूर्णदिचरमान्तेषु जीवाजीवादिस्थितिविपये वर्णनं विज्ञेयम् तथाहितात्पर्य कहने का यह है कि शर्कराप्रभापृथिवी के उपरितन चरमान्त में और अधस्तन चरमान्त में पंचेन्द्रियों के देशादि सम्बन्धी तीनों भंग है और द्वीन्द्रियादिकों का देशादिभंगत्रय मध्यम भंग से रहित है प्रदेश विचार में तो दीन्द्रियादि समस्त जीवां में आद्यभंग से रहित शेषमंगलय हैं अर्थात्-बित्तीय तृतीय भंग है। तथा अजीव विचार में रूपी अजीवों के स्कन्ध, देश, प्रदेश और परमाणु ये सघ है और अरूपी अजीवों को अद्धासमय का अभाव होने से ६ ही भंग है। धर्मास्तिकाय, अध. मास्तिकाय और आकाशास्तिकाय के देश प्रदेश मिलकर छ भेद अरूपी अजीवास्तिकाय के हो जाते है। 'एवं जाध अहे सत्तमाए' शर्कराप्रभापृथिवी के जैसा ही घालुकाप्रभा, पंकप्रभा, धूमप्रभा, तमःप्रभा
और अधासप्तमी के चरमान्तों में भी सब वर्णन जानना चाहिये ।। 'एवं सोहम्मस्स वि जाव अच्चुयस्स' सौधर्म से लेकर अच्यून देव लोक के भी पूर्वादिचरवान्तों में जीवाजीवादि स्थिति के विषयमें भी इसी ' શકરા પ્રહ પૃથ્વીના ઉપરના ચરમાન્તમાં અને નીચેના ચરમાન્તમાં પંચેન્દ્રિયોના દેશ વિગેરેના ત્રણ ભંગ થાય છે. અને ઇન્દ્રિયાદિકના દેશ વિગેરેના ત્રણ ભંગ મધ્યમ ભંગને છોડીને કહ્યા છેપ્રદેશ વિચારમાં તો બે ઈન્દ્રિયાદિ સઘળી જેમાં પહેલા ભંગને છોડીને બાકીના બે ભંગ થાય છે. અર્થાત્ બીજે અને ત્રીજો ભંગ બને છે. તથા અજીના વિચારમાં સાથે અજીવન સ્કંધ દેશ પ્રદેશ અને પરમાણુ એ બધા જ છે. અને અરૂપી અજીમાં અદ્ધા સમયને અભાવ હોવાથી છ જ સંગ કહ્યા છે. ધર્મારિતકાય, અધર્માસ્તિકાય અને આકાશાસ્તિકાયના हेश प्रदेश भजी छ मे म३५ी मास्तियना 25 लय छे. “एवं जाव अहे सत्तमाए" शई। पृथ्वीनी भा पासुमा मा धूमप्रमा तमाला भने मधसतभी न यरमान्तामा ५९ सघवान सभडले. "एवं सोहमस्स वि जाव अच्चुयरस" सीधम व था वन अच्युत पसना पy પૂર્વ વિગેરે ચરમાન્તમાં જીર, અજીવ વિગેરેની સ્થિતિ વિષયમાં પણ આ