________________
-
२०८
भगवतीसूत्रे महत्त्वं च महत्फलम्वकत्वम् फलनिष्टं महत्वं च, इनरफलापेक्षयाऽतिशायित्वम् , तथा च इतरफलापेक्षया विलक्षणफलम्चकत्वमेव महास्वप्नत्यमिति । भगवा. नाह-'गोयमा' इत्यादि । 'गोयमा' गौतम ! 'तीस महामुविणा पन्नत्ता' त्रिंशत्त्रिंशसंख्यकाः महास्वप्नाः गतप्ता: करणं मंते !' कति खलु भदन्त ! 'सब सुविणा पण्णत्ता' सर्वस्वप्नाः प्रज्ञता हे भदन्त ! संकलनया सर्वे कियन्नः रवाना भवन्तीति मश्नः। भगवानाह -'गोलमा! व.बनरिसमविगा गत्ता हे गौतम ! द्वायप्ततिः सर्वस्वमाः प्रजन्ताः । गिद् द्विचत्वारिंशच्चेति सर्वसालनया द्विसप्ततिरेव स्वमा इनि भगवद् उत्ताम् । 'तित्थगरमायरो णं भंते !' तीर्थकरमातरः खलु भदन्त ! 'तित्यगरंसि गम्भं वकाप्रमाणंसि' तीर्थकरे गर्म व्युत्क्रामति हैं-इसलिये इन्हें महास्वप्न कहा गया है। इतर फल की अपेक्षा इनके द्वारा सूचित फल में अतिशयिता रहती हैं-हललिये तर फला. पेक्षया विलक्षण फल-सूचक होने से ही स्वप्न में महास्वप्नता कही गई है। उत्तर में प्रभु कहते हैं-'गोयमात.सं महा सुविणा पण्णत्ता' हे गौतम ! महास्वप्न ३० कहे गये हैं। कई णं भंते ! सव्वसुविणा पण्णत्ता' हे भदन्त । इस प्रकार से समस्त स्वप्न कितने होते हैं ? उत्तर में प्रभु कहते हैं-'गोयमा ! बावतरि सव्व सुविणा पण्णत्ता' हे गौतम! सब स्वप्नसंकलना से ७२ होते हैं। अब इन्हीं स्वप्नों के सम्बन्ध को लेकर प्रभु से गौतम इस प्रकार से पूछते हैं-'तिस्थयरमायरो णं भंते । तिस्थगर सि गम्भवक्कममाणमि' हे भदन्त ! तीर्थंकर की સ્વપ્ન કેટલા પ્રકારના કહ્યા છે. જે સ્વપ્ન મહાફળને આપનારા હોય છે. તે સ્વ મહાસ્વપ્ન કહેવાય છે. બીજા સ્વપ્નના ફળની અપેક્ષાએ આ સવM દ્વારા સૂચવેલ ફળમાં અતિશયતા (વિશેષપણું) રહે છે જેથી બીજા ફળની અપેક્ષાએ વિલક્ષણ ફળનું સૂચક હોવાથી જ આ સ્વપ્નમાં મહાસ્વપ્નતા કહી છે. ગૌતમસ્વામીના આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં મહાવીર પ્રભુ કહે છે કે 'गोयमा ! तीसं महासुविणा पण्णत्ता' हे गौतम ! महावन त्रीस जाना ४ा छे. 'कइ णं भंते ! सव्व पुविणा पण्णचा भगवन् मा शत मधा મળીને સ્વપ્નના કેટલા પ્રકાર હોય છે ? તેના ઉત્તરમાં પ્રભુ કહે છે કે 'गोयमा ! वावत्तरि सव्व सुविणा पण्णत्ता' के गीतमा अधा भजीन २१नना (७२) मात२ २ ४ा छे.
હવે આ સ્વપ્નના સંબંધને લઈને ગૌતમ સ્વામી પ્રભુને એવું પૂછે छ, 'तित्थयरमायरो णं भंते ! तित्यगर सि गम्भं वक्कममाणंसि' लान् । તિર્થંકર માતાઓ જ્યારે તિર્થ કરે તેઓના ગર્ભમાં આવે છે. ત્યારે