Page Text
________________
भगवतीस्त्रे रूढम् आत्मानं पश्यति प्रतिबुद्धश्च अशीयसा कालेनैव संपद् लप्स्यते यथा 'गजा रोहाद्भवेद्राज्यं श्रीगाप्तिः श्रीकलागलात् । पुत्रान्तिः फलितानस्य, नौभाग्य माल्यदर्शनात् ॥१॥ इति सोऽभी दृष्टाविसंवादिफलाविसंवादिभेदेन यथा. तथ्यः स्वप्नो द्विविधः । एकत्र दृष्टास्तु प्रायकत्यम् अपरत्र अष्टवस्तुफलपापक स्वमित्यनयोभैः १ 'पयाणे' प्रतानम् मतनं प्रतानो विस्तारो दीर्घना वा तपः प्रतानस्वप्नः दीर्घ कालावस्थायेत्यर्थः प्रतामाख्यः स्वप्न सत्योऽपि भवेद मिथ्या वा भवेदिति दीर्घन्धविशेषण कुन एव पूर्वापेक्षयाऽस्य भेद इति २ । 'चिंता सुविणे' वितास्वप्न:-चिन्तामूलकः स्वप्नचिन्तास्वप्नः यथा यः कश्चिद जागतो इस प्रकार का जो स्वप्न है बह यातच स्वप्न का प्रयन भेद है। जो कोई पुरुप अपने को समाप्न में साथी आदि पर चढ़ा हुआ देवता है और इन स्वप्न के फलादेशानुसार वह कालान्तर में संपत्ति को पा लेना है यह यथातथा का द्वितीय भेद है जैसा कहा गया है कि"गजारोहाद्भवेद्राज्यं स्यादि, यथातथ्य स्वप्न के इन दो भेदों में अन्तर दृष्टवस्तु की प्रापकता एवं दृष्टवस्तु के फल को प्राप्त करने की अपेक्षा से भेद हैं प्रथम भेद में दृष्टवस्तु प्राप्त होती है तब कि द्वितीय भेद में दृष्टवस्तु के फल की प्राप्ति होती है । “पयाणे" प्रतानस्वप्नविस्तार वाले स्वप्न का नाम प्रतान स्वप्न है यह स्वप्न दीर्घकालावस्थायी होना है। यह प्रतानारुष स्वप्न सत्य भी होता है और अमत्य भी होना है। पूर्व स्वप्न की अपेक्षा इस स्वप्न में भेद सिर्फ विशेषण को लेकर ही है। चिन्तास्वप्न-जागृत अवस्था में जिस विषय का પુરૂષ જ્યારે જાગી જાય છે તે સવપ્નમાં જોયા પ્રમાણે પિતાના હાથમાં મહોરોને જુએ છે. આ પ્રકારનું જે સ્વપ્ન છે તે યથાતથ્ય સ્વપ્નને પહેલે ભેદ છે.
કોઈ પુરૂષ પિતાને સ્વપ્નમાં હાથી ઉપર ચડેલો જુએ અને તે સ્વપ્નના ફલાદેશ અનુસાર તે પુરૂષ કાલાંતરમાં સંપત્તિ મેળવે છે તે યથાतथ्य सतना भी ले छ, रेभ यु छ ?-"गजारोहाद्भवेद्राज्यम्" યથાતથ્ય સવપ્નના આ બે ભેદમાં એટલું અંતર છે કે પહેલે ભેદ જેએલી વસ્તુ પ્રાપ્ત કરાવે છે, અને બીજો ભેદ જેએલી વસ્તુના ફળને પ્રાપ્ત કરાવે छ. “पयाणे" प्रतानस्वप्न-विस्तारवाणा वनतुं नाम प्रतान २१न छ, मा સ્વપ્ન લાંબા કાળ સુધી રહેનારું હોય છે, આ પ્રતાનસ્વપ્ન સાચું પણ ાિય છે. અને ખોટું પણ હોય છે યથાતચ્ચ સ્વરૂ કરતાં આ સીમમાં દિર્ઘકાળ રહેવું એટલી વિશેષતા છે.
| SR No. | 009322 |
| Book Title | Bhagwati Sutra Part 12 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1968 |
| Total Pages | 714 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_bhagwati |
| File Size | 45 MB |