________________
प्रमैयचन्द्रिका टीका श० १६ उ० ४ सू० १ कर्मक्षपणनिरूपणम् १९ समर्थाः भवन्तीति भावः । ‘से जहा नामए केइ पुरिसे' तद्यथानायकः कश्चिद पुरुषा, 'तरुणे बल जाब मेहावी' तरुणो-युवा, बलवान् शारीरिकवलसंपन्नो यावत् मेधावी-बुद्धिसम्पन्नः, अत्र यावत् पदेन एतेषां सङ्ग्रहो भवति, 'जुगर्व जुवाणं अप्पार्य के थिरग्गहत्थे ददपाणिपायपासपिठंतरोरुपरिणए लजमलजुयलपरिघणिभवाहू उम्मेढगदुहणमूट्टियसमाहयनिचियगत्तकाए उस्स्सवलसमण्णागए लंघणपवणजइणवायामसमत्थे छेए दक्खे पत्तढे कुपले' युगवान् युवा, अल्पातङ्का, 'स्थिराग्रहस्तः पाणिपादपाश्चपृष्ठान्नरोरुपरिणितः तालयमलयुगलपरिघनिभवाहुः चर्मेष्टकद्रुघगमुष्टिकसमाहनिचितगात्रकाया औरस्यवलसमन्वागता, लखनप्लानजवनव्यायामसमर्थः छेको दक्षा प्राप्ताः कुशल इखि
व्याख्या-'जुगवं'' युगवान्-युगा-सुपेमदुम्पमादि कालः सोऽदुष्टो-निरुप द्रवो विशिष्टपलं कोरणं यस्य स युगशन इत्यर्थः, 'जुगाणे' युगाना-युवा यौवनावस्थः संपाप्तवयाः 'अप्पायके' असातः, अन अल्पशब्दोऽभाववोधका तथा च 'से जहानामए केइ पुरिसे' जैसे कोई एक पुरुष हो 'तरुणे बलवं जाव मेहाथी और वह तरुण हो साथ में वह बलवान् भी हो-शारीरिक घल से संपन हो, यावत्-मेधावी-बुद्धिशाली हो, तथा यावत्पदग्राह्यजुगवं-आदि विशेषणों वाला हो, ये वे विशेषण इस प्रकार से है'जुगवं, जुवाणं-अप्पायंके थिरगहत्थे, दढपाणिपायपासा पिट्टतरोरु परिणए, तलजमलजुयलपरिघणिभयाहू, चम्भेटुगदुहणमुटियसमाहयनिचियगत्तकाए, उरस्लबलसमण्णागए, लंघणपवणजइणचायामसलत्थे, छेए, दक्खे, पत्तट्टे, कुसले' तो युगवान् हो सुषमदुष्षमादिकाल जिसका निरुपद्रव हो-विशिष्ट बल का कारण हो युवान हो युवावस्थासंपन्न (चढतीजवानीवाला) हो, अल्प आतङ्कवाला हो-नीरोग वामा भाक्षनी । प्राप्ति ३५ ५१ मेपामा समय था शत नथी. "से जहा नामए केइ पुरिसे "भ ४ ५३५ हाय " " तरुणे बलवं जाव मेहावी" भने युवान डाय छ । साथै भावान ५ डाय मने मुद्धिशाणी ५ डाय माही यावत् पहथी " जुगवं" विगैरे विशेषवाणी डाय ते विशेष मा प्रभारी छे. "जुग जुवाणं, अपायके, थिरग्गहत्थे, दृढपाणिपायपासा पिटुंतरोरुपरिणए, तलजयल, जुयल परिघणिभव'हू, चम्मेढगदुहणमुट्रियसमयनिचियगताप उरम्सबलसमण्णागए, लंघण, पवणजाणवायामसमत्थे, छेए, दक्खे, पत्तद्वे, कुसले" ते युगवान डाय सुषमहुम (पणेरे કાળ જેને ઉપદ્રવ વગરને હાય-વિશેષ પ્રકારના બળવાળો હાય યુવાન હોય અને યુવાઅવસ્થાવાળો હોય, નીરોગી હોય, સ્થિરાગ્રહસ્ત હોય એટલે કે