________________
૭૬
भगवती सूत्रे
कबरे हिवो जाव विसेसाहिया वा ? ' हे मदन्त ! एतस्य खलु पूर्वोक्तस्य अधोलोकस्य तिर्यग्लोकस्य, ऊलोकस्य च मध्ये कतरे लोकाः कनरेभ्यो लोकेभ्यो यावन्- अल्पावा, बहुकावा, तुल्यावा, विशेषाधिकावा सन्ति ? भगवानाह - 'गोयमा ! सव्वत्योचे तिरियलोए, उडूलोए असंखेज्नगुणे, अहेलोए विसेसाहिए' हे गौतम ! सर्वस्तोः सर्वापेक्षया अल्पः तिर्यग्लोकोऽस्ति तस्य अष्टादशयोजन - शतायामत्वात्, तदपेक्षया ऊर्ध्वलोकः असंख्येयगुणोऽस्ति किञ्चिन्न्यून सप्तरज्जुममाणोचतत्वात् । तदपेक्षया अधोलोको विशेषाधिकोऽस्ति किञ्चित्समधिक
1
अहेलोगस्स, तिरियलोगस्स, उडलोगर य कयरे कय रेहिंतो जाव विसेसाहिया वा' हे भदन्त ! पूर्वोक्त वोलोक, तिर्यग्लोक और ऊर्ध्वलोक इन तीन लोकों के बीच में कौन लोक किस लोकों से अल्प हैं ? किनसे वे बहुत हैं ? कौन किनके बराबर हैं ? और कौन किनसे विशेषाधिक हैं ? इसके उत्तर में प्रभु कहते हैं - 'गोयमा' हे गौतम! 'सव्वत्थोवे, तिरियलोए, उडलोए अमखेजगुणे, अहेलोए विसेसाहिए' सबकी अपेक्षा कम तिर्यग्लोक है, क्योंकि इसका आयाम १८ सौ योजन का है इसकी अपेक्षा ऊर्ध्वलोक असंख्यातगुणा क्योंकि यह कुछ कम सात राजु ऊचा है । इसकी अपेक्षा अधोलोक विशेषाधिक है । क्यों कि इसकी ऊचाई कुछ अधिक ७ राजु प्रमाण है । अब अन्त में गौतमप्रभु
હવે અપમહત્વના
વિષયમાં ગૌતમ સ્વામી મહાવીર પ્રભુને या प्रमाणे प्रश्न पूछे छे - " एयस्तणं भंते ! अहेलोगस्स, तिरियलोगस्स, उड्ड लोगस्स कयरे कयरेहितो जाव विसेसाहिया ?" हे भगवन् ! यूर्वेत अधोलो, તિય ગ્લેક અને વ લેાકમાં કચે લેાક કયા લાક કરતાં નાના છે? કચે લાક યા લૈક કરતાં મેટા છે? કચે! લેાક કયા લેાકની ખરાખર છે ? અને કયા લેાક કયા લેાકથી વિશેષાધિક છે?
भडावीर अलुनो उत्तर- " गोयमा ! " हे गौतम! " सम्बध्यो तिरियलोप, उडलोए असंखेज्चगुणे, अहेलोए विसेसाहिए " तिर्यग्योङ सौथी नानी છે, કારણ કે તેને આયામ (લખાઈ) અઢાર સેા ચેાજનની છે. તેના કરતાં ઉર્ધ્વ લેાક અસખ્યાત ગણે! માટી છે, કારણ કે તેની ઉંચાઈ સાત રાજી કરતાં ઘેાડી આછી છે. ઉજ્જ્વલાક કરતાં અધાલાક વધુ માટા છે, કારણ કે તેની ઉંચાઈ સાત રાજૂપ્રમાણ કરતાં અધિક છે,