________________
भगवतीसूत्रे प्रदेशा भवन्ति । पूर्वरीत्यैव द्वित्रिचतुरादि दशपरमाणु पर्यन्तेषु अपि योजना सेयेति । इदमपि कोष्ठकेनैवज्ञातव्यम् । तच्च कोष्ठक यंत्रपृष्ठे पण्ठे विलोकनीयम् __ अत्रैवं वोध्यम्-जघन्यपदे परमाणोः (प्रदेशस्य) ये स्पर्शना प्रदेशा भवन्ति तेषु द्वयोः प्रक्षेपणेन द्वयोः परमाण्वोः जघन्यपदे स्पर्शना प्रदेशा आयान्ति, एवं पूर्वपूर्वेषु जघन्यस्पर्शनामदेशेषु सर्वत्र उत्तरोत्तरं द्वि द्वि प्रक्षेपणेन त्रिः चतुः पञ्चपटू-सप्ता-ऽष्ट-नव-दश परमाणूनां जघन्यपदे स्पर्शना प्रदेशाः आगमिष्यन्ति । एवम् उत्कृष्टपदे एरुपरमाणोः स्पर्शनामदेशेषु पञ्चप्रक्षेपणेन (संमेलनेन) द्वयोः परमानोरुत्कृष्टपदे स्पर्शना प्रदेशा आयान्ति । एवं पूर्वपूर्वेषु उस्कृष्टम्पर्शनाप्रदेशेषु पञ्चपञ्चप्रक्षेपणेन ज्यादिदशपर्यन्तानां परमाणनामुत्कृष्टस्पर्शनामदेशा दोके मिलाने से सात स्पर्शक प्रदेश होते हैं। इसी पूर्वरीति से दो तीन चार आदि शततक के परमाणुओं में भी योजना जाननी चाहिये। इसकी आकृति यंत्रपृष्ठ के छठे अंक में देख लेवें कोष्ठक से बात इस प्रकार जानी जा सकती है- . यहाँ ऐसा समझना-जघन्य पद में परमाणु के (पदेशक) जो स्पर्शना प्रदेश होते हैं उनमें दो का प्रक्षेप करने से परमाणुओं के जघन्य पद में स्पशनाप्रदेश आते हैं। इसी प्रकार पूर्व पूर्व जघन्य स्पर्शना प्रदेशों में सर्वत्र उत्तरोत्तर दो दो का प्रक्षेप करने से तीन, चार, पांच, छह, सात, आठ, नौ और दश इन परमाणुओं के जघन्यपद में स्पर्शना प्रदेश आजावेंगे, इसी प्रकार उत्कृष्ट पद में एक परमाणु के स्पर्शना प्रदेशो में पांच का प्रक्षेप करने से-पांच मिलाने से दो परमाणुभी के उत्कृष्टपद में स्पर्शना प्रदेश आ जाते हैं। इस प्रकार पूर्व पूर्व उत्कृष्ट લઈને દસ પર્યન્તને પરમાણુઓને વધારેમાં વધારે સ્પર્શક પ્રદેશે પણ નક્કી કરી શકાય છે. આ વાત યંત્રના પેજમાં આપેડ નં. ૬ ની આકૃતિથી સ્પષ્ટ થાય છે
સ્પષ્ટીકરણ-જઘન્ય પદમાં એક પરમાણુના (પ્રદેશના) જે સ્પર્શના પ્રદેશો હોય છે તેમાં બે ઉમેરવાથી બે પરમાણુઓના જઘન્યપદમાં સ્પર્શના પ્રદેશ આવી જાય છે એજ પ્રમાણે પ્રત્યેક આગળના જઘન્ય સ્પર્શના પ્રદેશોમાં उत्तरात२ मा प्रदेश उपाधी , यार, पांय, ७, सात, माठ, न અને દસ, પરમાણુઓના જઘન્ય સ્પર્શના પ્રદેશ અનુક્રમે ૮, ૧૦, ૧૨, ૧૪, ૧૬, ૧૮, ૨૦ અને ૨૨ આવશે એજ પ્રમાણે વધારેમાં વધારે પર્શક , પ્રદેશે જાણવાની પદ્ધતિ બતાવવામાં આવે છે એક પરમાણુના વધારેમાં વધારે પર્શક પ્રદેશ ૭ છે. તેમાં પાંચ ઉમેરવાથી બે પરમાણુઓના સ્પર્શક પ્રદેશો