________________
५६४
भगवतीसूत्रे स्तिकायादीनामपि स्पर्शनामरूपणम् , एवं पुद्गलास्तिकायस्य द्वौ प्रदेशी, पुद्गलास्तिकायस्य त्रयः प्रदेशाः, यावत् संख्याताः असंख्याताः अनन्ताः प्रदेशाश्च कियद्भिः धर्मास्तिकायादिप्रदेशः स्पृश्यन्ते ? इत्यादि प्ररूपणम्, ततः कालस्य एकसमयवक्तव्यता मरूपणम्, धर्मास्तिकायद्रव्यवक्तव्यतापरूपणम्, अधर्मास्तिकायद्रव्यवक्तव्यतामरूपणम्, अवगाढद्वारवक्तव्यतामरूपणम् , यत्र धर्मास्तिकायस्य एकमदेशोऽवगाढो भवति तत्र अन्यधर्मास्तिकायादीनां कियन्तः प्रदेशा अवगाढा भवन्ति ? इत्यादि मरूपणम् , एवम् अधर्मास्तिकायादिविषयेऽपि अवगाढसूत्रनिरूपणम् । एकाद्धासमयवक्तव्यता, एक धर्मास्तिकायवक्तव्यता, एकाधर्मास्तिकायवक्तव्यता, पृथिवीकायिकवक्तव्यता, अप्कायिकवक्तव्यता, स्तिकाय आदि द्रव्य के कितने प्रदेशों से स्पर्श किया जाता है ? ऐसी प्राणा इसी प्रकार से अधर्मास्तिकाय आदिकों की भी स्पर्शना का प्ररूपण पुद्गलास्तिकाय के दो प्रदेश, तीन प्रदेश, थावत्-संख्यात, असंख्यात और अनन्त प्रदेश कितने धर्मास्तिकायादि प्रदेशों द्वारा छुये जाते हैं-इत्यादि प्ररूपणा इसके बाद काल के.एक समय की प्ररूपणा धर्मास्तिकायद्रव्य की वक्तव्यता अधर्मास्तिकाय द्रव्य की वक्तव्यता, अवगाढद्वार की वक्तव्यता, जहां धर्मास्तिकाय का एकप्रदेश अवगाढ होता है वहां घर्मास्तिकाय के और कितने प्रदेश अवगाढ होते हैं ? इत्यादि प्ररूपणा इसी प्रकार से अधर्मास्तिकाय आदि के विषय में भी अवगाढमूत्र का निरूपण एकाद्धासमयवक्तव्यता एकधर्मास्तिकायवक्तव्यता एक अधर्मास्तिकायवक्तव्यता पृथिवीकायिक वक्तव्यता, अपकाઆદિ દ્રવ્યના કેટલા પ્રદેશ વડે સ્પર્શિત થાય છે, આ વિષયનું નિરૂપણ એજ પ્રમાણે અધર્માસ્તિકાય આદિની સ્પર્શનાની પણ પ્રરૂપણ, પુલાસ્તિકાયના બે પ્રદેશ, ત્રણ પ્રદેશ, ચાર પ્રદેશ આદિથી લઈને સંખ્યાત, અસંખ્યાત અને અનંત પર્વતના પ્રદેશને કેટલાં ધર્માસ્તિકાયાદિ પ્રદેશો દ્વારા સ્પર્શ થાય છે? ઈત્યાદિ વિષયની પ્રરૂપણા ત્યાર બાદ કાળના એક સમયની પ્રરૂપણ, ધર્માસ્તિકાયદ્રવ્યની વક્તવ્યતા, અધમસ્તિકાયદ્રવ્યની વક્તત્યતા, અવગાદ્વારની વક્તવ્યતા, જ્યાં ધર્માસ્તિકાયને એક પ્રદેશ અવગાઢ થાય છે, ત્યાં ધર્માસ્તિકાયના બીજા કેટલા પ્રદેશે અવગાઢ થાય છે? ઈત્યાદિ પ્રશ્નો અને તેમના ઉત્તરે એજ પ્રમાણે અધર્માસ્તિકાય આદિના વિષયમાં પણ અવગાઢસૂત્રની પ્રરૂપણ, એકાદ્ધાસમયની પ્રરૂપણું, એક ધર્માસ્તિકાયની પ્રરૂપણું, એક અધર્માસ્તિકાયની પ્રરૂપણું પૃથ્વીકાયિકની પ્રરૂપણ, અપૂકાય