________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श० १३ उ० १ सू०७ नारकलेश्यानिरूपणम् ५०६
छाया-तत् नूनं भदन्त ! कृष्णलेश्यः' नीललेषो यावत् शुक्ललेश्यो भूता कृष्णलेश्येषु नैरयिकेषु उपपद्यते ? हत, गौतम ! कृष्णलेश्यो यावत्उपपद्यते, तत् केनार्थेन भदन्त ! एवम्युच्यते कृष्णलेश्यो यावत् उपपद्यते ? गौतम ! लेश्यास्थानेषु संक्लिवमत्सु सक्लिश्यत्सु कृष्णलेश्यां परिणमति, कृष्णलेश्यां परिणम्य कृष्णलेश्येषु नरयिकेपु उपपद्यते, वत् तेनार्थेन यावत् उपपद्यते, तत् नूनं भदन्त ! कृष्णलेश्यो यावत् शुक्ललेश्यो भूत्वा नीललेश्येषु नरयि केषु उपपद्यते ? हन्त, गौतम ! यावत् उपपद्यते, तत् केनार्थेन यावत्-उपपद्यते ? गौतम ! लेश्यास्थानेषु संक्लिश्यत्सु वा , विशुद्धय सु वा नीललेश्यां परिणमति, नीललेश्यां परिणम्य नीललेश्येषु नैरपिकेषु उपपद्यते, तत् तेनार्थेन गौतम! यावत् उपपद्यते, तत् नून भदन्त ! कृष्णलेश्यो नील यावत् भूत्वा कापोतलेश्येषु नैरयिकेपु उपपद्यते ? एवं यथा नीललेश्या तथा कापोतलेश्योऽपि भणितव्यः यावत्-तत् तेनार्थेन यावत् यथा उपपद्यते, तदेवं भदन्त ! तदेवं भदन्त ! इति ॥ सू० ७ ।।
त्रयोदशशतके प्रथमोद्देशकः समाप्तः ॥१३-१॥ टीका-अथ नारकवक्तव्यतामेव प्रकारान्तरेण प्ररूपयितुमाह-'से गुणं भंते ! कण्हलेस्से नीललेस्से जाव मुक्कलेस्से भवित्ता कण्हलेस्सेसु नेरइयेसु उववज्जइ ?' गौतमः पृच्छति-हे भदन्त ! तत् अथ, नूनं खलु कृष्णलेश्य:-कृष्णलेश्यावान, नीललेश्यावान् यावत्-कापोतलेश्यावान् , पद्धलेश्यावान, तेजोलेश्यावान्
नरकवक्तव्यता'से गूणं भंते ! कण्हलेस्ले' इत्यादि।
टीकार्थ-इस सूत्र द्वारा सूत्रकार ने नारकसंबंधी वक्तव्यता को ही प्रकारान्तर से प्रलपित किया है-इसमें गौतम ने प्रभु से ऐसा पूछा है-से गूणं भंते कण्हलेस्से नीललेस्ले जाव सुक्कस्से भवित्ता कण्ह. लेस्सेलु नेरहएस्तु उववजह' हे भदन्त ! कृष्णलेश्यावाला, नीललेश्यावाली यावत् कापोतलेल्यावाला, पद्मलेश्यावाला, तेजोलेश्यावाला, शुल्क
-न२४१तव्यता“से णूणं भंते ! कण्हलेस्से" त्याह
ટીકાથ–આ સૂત્ર દ્વારા સૂત્રકારે નારકેની લેશ્યાઓના વિષયમાં પ્રરૂપણું કરી છે. આ વિષયને અનુલક્ષીને ગૌતમ સ્વામી મહાવીર પ્રભુને એ પ્રશ્ન पूछे छे 3-' से 'गं भंते ! कण्हलेने नीललेस्से जाव सुक्कलेस्से भवित्ता कण्हलेस्सु नेरइएसु उववज्जति ?” 8 सन् ! शु. ७१४श्यावाणी, ..