________________
प्रमेयचन्द्रिकाटीका श० १३३०१ सू०४ रत्नप्रभायां नैरयिकादीनामुत्पातादिनि.४८७ ख्येयविस्तृतनरकवदेव यावत् - असंख्येयाः कापोतलेश्यावन्तः इत्यारम्य असंरख्या अनाकारोपयुक्ता इति पर्यन्ता उपपद्यन्ते, असंख्येयाः पूर्वोक्ताः एकोनचत्वारिंशद्भेदभिन्नाः नैरयिका उद्वर्तन्ते, तथा असंख्येया अनन्तरोपपत्रकाः १, असंख्येयाः परम्परोपपन्नकाः २, असंख्येया अनन्तरावगाढा: ३, असंख्येयाः पर
योजन विस्तार वाले नरकों के तीन आलापकों की अपेक्षा यदि इन असंख्यात योजन विस्तार वाले नरकों के आलापकों में कोई अन्तर हैं। तो वह " असंख्यात " इस पद की अपेक्षा से ही है अर्थात् असंख्यात योजन विस्तारवाले नरकों में उत्कृष्टों से असंख्यात नारक उत्पन्न होते हैं - तथ कि संख्यात योजन विस्तारवाले नरकाचामों में उत्कृष्ट से संख्यात नारक उत्पन्न होते हैं ऐसा कहा गया है। इसी प्रकार असख्यात पद को लेकर के कथन में भिन्नता उर्तना और लत्ता के आलापत्रों में भी जाननी चाहिये बाकी का और सब कथन पूर्वोक्त संख्यात योजन विस्तृत नरकों की तरह जानना चाहिये । यचित् कापोतलेइया वाले यहां से लेकर अनाकार उपयोगवाले यहां तक के सब नारक, असंख्यात असंख्यात उत्पन्न होते हैं । इसी प्रकार से ३९ भेदभिन्न नारक असंख्यात असंख्यात हो उद्धर्त्तना करते हैं-वहां से मरकर याहर निकलते हैं, तथा अनन्तरोपपन्नक असंख्यात ही होते हैं, पर
पढमसए" पूर्वोक्त संख्यात योन्जना विस्तारवाजा नरडावासीना नारना - ત્રણ આલાપક કરતાં અમ્રખ્યાત ચૈાજનના વિસ્તારવાળા નરકાવાસેાના નારકામાં જો કાઇ - અન્તર હાય, તા તે એટલું જ છે કે—સખ્યાત ચૈાજનના વિસ્તારવાળા નારકેટમાં વધારેમાં વધારે “ સખ્યાત ” નારકેા ઉત્પન્ન થાય છે, પરન્તુ અસાત ચેાજનના વિસ્તારવાળા નરકાવાસેામાં વધારેમાં વધારે ‘અસંખ્યાત ” નારકા ઉત્પન્ન થાય છે, એમ સમજવું એજ પ્રમાણે ઉદ્દત્તના અને સત્તા વિષયક આલાપકામાં પણ સખ્યાતને અલે અસખ્યાત પદના પ્રયાગ અહી. (મસ`ખ્યાત ચેાજનના વિસ્તારવાળા નરકાવાસાના નારકાના કથનમાં) થવા જોઇએ. ખાકીનું સમસ્ત કથન પૂર્વોક્ત સખ્યાત ચેાજનના વિસ્તારવાળા નકાવાસેાના નારકાના કથન પ્રમાણે જ સમજવુ' એટલે કે કાપાતલેશ્યાવાળા નાકાથી લઇને અનાકારે પયુકત પન્તના નારકો પણ ત્યાં એક સમયમાં વધારેમાં વધારે અસખ્યાત ઉત્પન્ન થાય છે, સખ્યાત ઉદ્ધત્તના કરે છે અને અસખ્યાત નારકેતુ. ત્યાં અસ્તિત્વ હોય છે. એ પ્રમાણે અનન્તાપન્નક નારકા પૂછુ ત્યાં અસખ્યાત જ ડાય છે, પરસ્પરેશ