________________
१७६
भगवतीसूत्र प्रज्ञप्ताः३१ कियन्तः परम्परावगाहाः प्रज्ञप्ता:? कियन्तः अनन्तराहारा प्रज्ञाः ५? कियन्तः परंपराहारा: प्रज्ञता: ६? कियन्तः अनन्तरपर्यासकाः प्रज्ञाप्ताः ७? कियन्तः परम्परापर्याप्तकाः प्रज्ञता ८? कियन्तश्चरमाः यज्ञप्ताः ९? कियन्तः अचरमाः प्रज्ञप्ता:१०? गौतम ! अस्याः रत्नप्रमायाः पृथिव्याः त्रिंशति निरयावासशतसहस्रेषु संख्येयविस्तृतेषु नरकेपु संख्येयाः नैरयिकाः प्रज्ञप्ताः, संख्येयाः कापोतलेश्याः प्रज्ञप्ताः, एवं यावत्-संख्येयाः संज्ञिनः प्रज्ञप्ता, असंज्ञिनः स्यात् सन्ति, स्यात् न सन्ति, ये सन्ति जघन्येन एको वा, द्वौ वा, त्रयो वा, उत्कृष्टेन संख्येयाः प्रज्ञप्ताः, संख्येयाः भवसिद्धिकाः प्रज्ञप्ताः एवं यावत् संख्येयाः परिग्रहसंज्ञोपयुक्ताः प्रज्ञप्ताः, स्त्रीवेक्षकाः न सन्ति, पुरुपवेदका न सन्ति, संख्येया नपुंसमवेदकाः प्रज्ञप्ताः, एवं क्रोधरूपायिणोऽपि, मानकपायिणो यथा असंज्ञिना, एवं यावत् लोभापायिणः, प्रज्ञप्ताः संख्येया श्रोत्रेन्द्रियोपयुक्ताः मज्ञप्ताः, एवं यावत् रूपर्शनेन्द्रियोपयुक्ताः, नो इन्द्रियोपयुक्ताः यथा असंज्ञिनः, संख्येया: मनोयोगिनः प्रज्ञप्ता, एवं यावत-अनाकारोपयुक्ताः, अनन्तरोपपनकाः, स्यात् सन्ति, स्यात् न सन्ति, ये सन्ति यथा असंजिनः, संख्येयाः परम्परोपपनका, एवं यथा अनन्तरोपनका स्तथा अनन्तरावगाढकाः, अनन्तराहारकाः, अनन्तरपर्याप्तकाः, परम्परावगाढका यावत् अचरमा यथा परम्परोपपत्रकाः।०३।।
टीका-तदेवं रत्नप्रभारयिकाणामुत्पत्तौ उद्वर्तनायांच परिमाण मरूप्य तेषामेव सत्तायां परिमाणं पल्पयितुमाह-' इमीसे णं' इत्यादि । 'इमी से णं भंते ! रयणप्पभाए पुढवीए तीसाए निरयावाससयसहस्सेच संखेज्जवित्थडेसु - इमीसे णं भंते ! रयणप्पभाए' इत्यादि। । टोकार्थ-रत्नप्रभा के नैरपिकों के उत्पत्ति में और उतना में परिमाण की प्ररूपणा करके अब सूत्रकार इस सूत्र द्वारा उन्हीं के सत्ता में परिमाण की प्ररूपणा करते हैं-इसमें गौतम ने प्रभु से ऐसा पूछा है कि 'हमीसे णं भंते ! रयणपभाए पुढवीए तीसाए निरयावाससय
" इमीसेणं भंते ! रयणप्पभाए" त्याle
ટીકાર્થ–પ્રભા પૃથ્વના સરખ્યાત વૈજનના વિસ્તારવાળા નરકાવાસામાં એક સમયમાં કેટલા નારકે ઉત્પન્ન થાય છે અને ત્યાંથી એક સમયમાં કેટલા નારકે ઉદ્વર્તન કરે છે, તેની પ્રરૂપણું કરીને હવે સૂત્રકાર ત્યાં કેટલા નારકે રહેલા છે, તેની પ્રરૂપણ કરે છે. આ વિષયને અનુલક્ષીને ગૌતમ स्वामी महावीर प्रभु मे। प्रश भूछे छे है-" इमीसेणं भंते ! रयणप्पमाए