________________
४६४
भगवतीसूत्र वा, उत्कृष्टेन संख्येया उपपद्यन्ते, एवं-तथैव संज्ञिनो जघन्येन एको वा, द्वौ वा, त्रयो वा, उत्कृष्टेन संख्येया उपपद्यन्ते, एवं-तथैव, असंज्ञिनोऽपि जघन्येन एको वा, द्वौ वा, त्रयो वा, उत्कृष्टेन संख्येया उपपद्यन्ते, एवं भवसिद्धिकाः जघन्येन एको वा, द्वौ वा, त्रयो वा, उकृष्टेन संख्येया उपपद्यन्ते, 'आभिणिवोहियनाणी, सुयनाणी, ओहिनाणी, मइ अन्नाणी, सुय अन्नाणी, विभंग नाणी' आभिनिवोधिकज्ञानिनः, श्रुतज्ञानिनः, अवधिज्ञानिनः, मत्यज्ञानिनः, श्रुताज्ञानिनः, विभङ्गज्ञानिनः जघन्येन एको वा, द्वौ.वा, त्रयो वा, उत्कृष्टेन संख्येया उपपद्यन्ते, 'चक्खुदंसणी ण उपचअंति' चक्षुर्दशनिनो नो उपपद्यन्ते इन्द्रिय परित्यागेनैव तत्रोत्पत्तेःविधानात् , अय अचक्षुदर्शनिना कथं तर्हि तत्र उत्पत्तिरितिचेन्न इन्द्रिहोते हैं और उत्कृष्ट से संख्यात उत्पन्न होते हैं । इसी प्रकार का कथन संज्ञी जीवों की, असंज्ञी जीवों की भवसिद्धिक जीवों की, उत्पत्ति के विषय में भी जानना चाहिये, अर्थात् ये सब जघन्य से एक, दो, या तीन उत्पन्न होते हैं और उत्कृष्ट से संख्यात उत्पन्न होते हैं 'आभिणियोहियनाणी, सुयनाणी, ओहिनाणी, मइ अन्नाणी, सुयअन्नाणी, विभंगनाणी' इसी प्रकार से आभिनियोधिकज्ञानी, श्रुतज्ञानी अवधिज्ञानी मत्यज्ञानी, श्रुताज्ञाती और विभंगज्ञानीये सब भी जघन्य से एक या दो अथवा तीन उत्पन्न होते हैं और उत्कृष्ट से संख्यात उत्पन्न होते हैं 'चक्खुदंसणी ण उववज्जति' चक्षुर्दर्शनी वहां उत्पन्न नहीं होते हैं क्योंकि इन्द्रियों का परित्याग करके ही जीव वहां उत्पन्न होते हैं। यदि ऐसी बात है तो फिर अचक्षुदर्शनियों का वहां उत्पाद कैसे कहा गया है? सो.ऐसी आशंका यहां पर नहीं करनी चाहिये-क्योंकि इन्द्रियानाश्रित सामान्य પાક્ષિકજીવે, સંજ્ઞીજ, અસણીજી, ભવસિદ્ધિક છ અને અભવસિદ્ધિક છે પણ એક સમયમાં ઓછામાં ઓછા એક, બે અથવા ત્રણ અને વધારેમાંपधारे सप्यात पन थाय छे. " आभिणियोहियनाणी, सुयनाणी, ओहिनाणी, मइ अन्नोणी, सुय अन्नाणी, विभंगनाणी " मे प्रमाणे मानिनिमाविज्ञानी, થતજ્ઞાની, અવધિજ્ઞાની, મત્યજ્ઞાની, શ્રુતજ્ઞાની અને વિર્ભાગજ્ઞાની છે પણ એક સમયમાં ઓછામાં ઓછા એક, બે અથવા ત્રણ અને વધારેમાં વધારે सभ्यात उत्पन्न थाय छ " चक्खुदंसणी ण उववज्जति" यक्षुशनी या अत्यन થતા નથી, કારણ કે ઈન્દ્રિયોને પરિત્યાગ કરીને જ જીવે ત્યાં ઉત્પન્ન થાય છે. જે ત્યાં ચક્ષુદનીને ઉત્પાદ થતું ન હોય, તે અચક્ષુદેશનીને ઉત્પાદ કેવી રીતે સંભવી શકે?