Bhagwati Sutra Part 10

SR No.: 009320
Original Sutra Author: N/A
Author: Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
Publication Year: 1967
Total Pages: 743
Language: Hindi, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari & agam_bhagwati
File Size: 47 MB

Page 397

-३७६
भगवतीसूत्रे
यथा संपतानाम् स्णनःस्ति यथा अरांगतानाम्, यस्य पुनश्चारित्रात्मत्वं भवति तस्य ज्ञानात्मत्वं नियमादस्ति ज्ञानमन्तरा चारित्रासंभवात् २, 'णाणाया वीरियाया दोवि परोप्पर' भयणाए' ज्ञानात्मा वीर्यात्मा द्वावपि परस्परम् - अन्योन्यं भजनया भवतः, तथा च यस्य ज्ञानात्मत्वं भवति तस्य वीर्यात्मत्वं स्यादस्ति यथा केवयादीनाम्, स्यान्नास्ति यथा सिद्धानाम्, यस्यापि वीर्यात्मत्वं भवति तस्यापि ज्ञानात्मत्वं स्यादस्ति यथा सम्यग्दृष्टीनाम्, स्यान्नास्ति यथा मिथ्यादृष्टीनाम् ३, जिस जीव में ज्ञानात्मा होती है उसमें चारित्रात्मा की भजना होती है, परन्तु जिस जीव में चारित्रात्मा का सद्भाव होता है उसमें ज्ञानात्मा का सद्भाव अवश्यं भावी होता है भजना वहां इस की नहीं होती है ज्ञानात्मा के साथ चारित्रात्मा की भजना इस कारण से कही गई है कि यह संतो में होती है और जो असंयत जन है उनमें नहीं होती है । तथा चारित्रात्मा के साथ ज्ञानात्ना का नियम इसलिये कहा गया है कि ज्ञान के बिना चारित्र होता नहीं है । 'णाणायावीरियाया दो वि परोदेवरं भयणाए' ज्ञानात्मा और वीर्यात्मा ये दोनों भी आपस में भजना से होते हैं-अर्थात् जिसमें ज्ञानात्मा होती है उसमें वीर्यात्मता होती भी है और नहीं भी होती है। होती है यह ज्ञानात्मता के साथ केवलियों में और नहीं होती है सिद्धों में । तथा जिसमें वीर्यामा होती है उसमें ज्ञानात्मता होती भी है और नहीं भी होती है। सम्यग्दृष्टियों में वीर्यात्मता भी है और ज्ञानात्मता भी है मिथ्यादृष्टियों
·
,
नियमं अत्थि ” ने लषभां ज्ञानात्मता होय छे, ते लवमां यारित्रात्मता હાય છે પણ ખરી અને નથી પણ હાતી દાખલા તરીકે સયતામાં જ્ઞાનાત્મતા સાથે ચારિત્રાત્મતા પણ હાય છે, અસચૈાતમાં જ્ઞાનાત્મતા હોય છે, પણ ચારિત્રાત્મતા હાતી નથી જે જીવમાં ચારિત્રાત્મતા હોય છે, તે જીવમાં જ્ઞાનામૃતાના અવશ્ય સદ્ભાવ હોય છે, કારણ કે જ્ઞાન વિના ચારિત્ર સંભવતું જ नथी. " णाणायावी रियाया दो वि परोप्परं भयणाए " ? भवभां ज्ञानात्मता હાય છે, તે જીવમાં વીર્યાત્મતા હોય છે પણ ખરી અને નથી પણ હાતી કૈવલીઆમાં જ્ઞાનાત્મતાની સાથે વીર્યંત્મતા હોય છે પણ સિદ્ધોમાં જ્ઞાનાત્મતાની સાથે વીર્યંત્મતા હાતી નથી તથા–જે જીત્રમાં વીર્યંત્મતા હોય છે, તે જીવમાં જ્ઞાનાત્મતા હોય છે પણ ખરી અને નથી પશુ હતી સભ્યષ્ટિએમાં વીર્યાંમતા પણ હાય છે અને જ્ઞાનાત્મતા પણ હાય છે, પરન્તુ મિથ્યાÈષ્ટિએમાં વીર્યાત્મતા હાય ‘છે, પણ જ્ઞાનાત્મતા હાતેા નથી.