Page Text
________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श० १२ उ० ९ सू०५भव्यद्रव्यदेवाशुद्वर्तननिरूपणम् ३३१ गौतम ! नो भवनवासिदेवेषु उपपद्यन्ते, नो वानव्यन्तरदेवेषु, नो ज्योतिपिक देवेषु उपपद्यन्ते, वैमानिकदेवेषु उपपधन्ते, सर्वेषु वैमानिकेषु उपपद्यन्ते, यावदसर्वार्थसिद्धानुत्तरौपपातिकेषु उपपद्यन्ते, अस्त्येकके सिध्यन्ति, यावत्-अन्तं कुर्व न्ति, देवाधिदेवाः अनन्तरम् उदृत्त्य कुत्र गच्छन्ति ? कुत्र उपपद्यन्ते ? गौतम! सिध्यन्ति, यावत्-अन्तं कुर्वन्ति, भावदेवाः खलु भदन्त ! अनन्तरम् उदृत्य पृच्छा, यथा व्युत्क्रान्ती असुरकुमाराणाम् उद्वर्तना तथा भणितव्या। भव्यद्रव्यदेवः खल भदन्त ! भव्यद्रव्यदेव इति कालतः किच्चिरं भवति ? गौतम ! जघन्येन अन्तर्मुहूर्तम् , उत्कृष्टेन त्रीणि पल्योपमानि, एवं यत्रैव स्थिति स्तत्रैव संस्थानमपि, यावत्- भावदेवस्य, नवरं धर्मदेवस्य जघन्येन एकं समयम् , उत्कृष्टेन देशोना पूर्वकोटिः। भव्यद्रव्यदेवस्य खलु भदन्त ! कियन्तं कालम् अन्तरं भवति ? गौतम ! जघन्येन दशवर्षसहस्राणि, अन्तर्मुहूर्तास्यधिकानि । उत्कृष्टेन अनन्तं कालं वनस्पतिकाल', नरदेवस्य पृच्छा, गौतम! जघन्येन सातिरेक सागरोपमम् , उत्कृष्टेन अनन्तं कालम्, अपार्द्ध पुद्गलपरिवर्तम् देशोनम् , धर्मदेवस्य खल्नु पृच्छा, गौतम! जघन्येन पल्योपमपृथक्त्वम् , उत्कृष्टेन अनन्तं कालं, अपार्द्ध पुद्गलपरिवत देशोनं, देवाधिदेवानां पृच्छा, गौतम ! नास्ति अन्तरम्, भावदेवस्य खलु पृच्छा गौतम ! जघन्येन अन्तर्मुहूर्तम् , उत्कृष्टेन अनन्तं कालम् , वनस्पतिकालः, एतेषाम् खलु भदन्त ! भन्यद्रव्यदेवानां नरदेवाना, यावतभावदेवानां च कतरे कतरेभ्यो यावत् विशेषाधिका वा ? गौतम! सर्वस्वीकार नरदेवाः, देवाधिदेवाः संख्येयगुणा, धर्मदेवाः संख्येयगुणाः, भव्यद्रव्यदेवाः असंख्येयगुणा:, भावदेवाः असंख्येयगुणाः ॥सू०५॥
टीका--अथ गतिद्वारमाह- भवियदव्यदेवाणं भंते' इत्यादि । भिषियदव्यदेवाणं भंते ! अणंतरं उघहित्ता कहिं गच्छंति ? कहिं उबवज्जति ?' गौतमः
भव्यद्रव्यदेवाद्युदर्तना (उत्पत्ति) वक्तव्यता'भवियदव्यदेवाणं भंते ! अणतरं उघट्टित्ता कहि गच्छंति' इत्यादि।
टीका-सूत्रकार ने इस सूत्र द्वारा गतिद्वार की प्ररूपणा की है इसमें गौतम ने प्रभु से ऐसा पूछा है-'भवियदव्वदेवाणं भंते। अगंतरं उवद्वित्ता कहिं गच्छंति ? कहिं उववज्जति' हे भदन्त ! जो भव्य
–ભવ્યદ્રવ્યદેવ આદિની ઉદ્વર્તન (ઉત્પત્તિ)ની વક્તવ્યતા" भवियव्वदेवाणं भंते ! अणंतरं उन्नहित्ता कहिं गच्छति" त्या:
ટીકાથ–સૂત્રકારે આ સૂત્રદ્વારા ગતિદ્વારની પ્રરૂપણ કરી છે. આ વિષયને અનુલક્ષીને ગૌતમસ્વામી મહાવીર પ્રભુને એ પ્રશ્ન પૂછે છે કે" भवियदव्यदेवाणं भंते ! अणंतरं उन्बढिचा कहिं गच्छंति ? कहि उववज्जति"
| SR No. | 009320 |
| Book Title | Bhagwati Sutra Part 10 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1967 |
| Total Pages | 743 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & agam_bhagwati |
| File Size | 47 MB |