________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श०१२ उ०९ सू०४ भव्यद्रव्यवादिविकुर्वणानिरूपणम् ३२७ कुर्वन्ति । एवं नरदेवा चि एवं धम्मदेवा वि' एवं पूर्वोक्तरीत्या, नरदेवा अपि, 'धर्मदेवा अपि वाच्याः । गौतम पृच्छति - 'देवाहिदेवाणं पुच्छा' हे भदन्त ! देशधिदेवाः किम् एकत्वम् - एकरूपं विकुर्वितुं प्रभवः - समर्थाः भवन्ति ? किंवा पृथुत्वम् अनेक रूपाणि विकुवितुं प्रभवः - समर्थाः भवन्ति ? इति पृच्छा, भगवानाह - 'गोयमा !
पिहू विउ वित्त, पुहुत्तं पि पहू विउवित्तए' हे गौत्तम । देवाधिदेवाः खलु 'एकत्वमपि - एकरूपमपि, विकुर्वितुं प्रभवः - समर्थाः भवन्ति, अथ च पृथुत्वमपि - अनेकरूपाण्यपि विकुवितुं प्रभवः - समर्था भवन्ति, किन्तु 'णो चेत्रणं संपत्तीए विउन्त्रिसुवा, विउध्विति वा, विउव्विस्संति वा' नो चैत्र खलु, सम्प्राप्त्या - तद्देशावगाहनेन वैक्रियरूपसंपादनेनेत्यर्थः कदाचित् व्यकुर्विषुर्वा, विकुर्वन्ति वा विकुर्वन्तिवा, केवलं तेषां वैक्रियशक्तेः सामर्थ्यप्रतिपादन पदमेतदत्रसेयम् । फिर वे इच्छानुसार अपने कामों को करते हैं । ' एवं नरदेवावि, एवं धम्मदेवा वि' इसी प्रकार का कथन नरदेव और धर्मदेवों के विषय में भी कहना चाहिये अब गौतमस्वामी प्रभु से ऐसा पूछते हैं - 'देवाहिदेवाणं पुच्छा' है भदन्त । देवाधिदेव क्या एक रूप को विकुर्वणा करने में समर्थ होते हैं या अनेक रूपों की विकुर्वणा करने में समर्थ होते हैं ? इसके उत्तर में प्रभु कहते हैं - 'गोयमा' हे गौतम ! ' एगन्तं पि पसू विउत्तिए, पुहुत्तंपि पभू विव्वित्तए' देवाधिदेव एकरूप की भी अपनी विकुर्वणा शक्ति द्वारा निष्पत्ति कर सकते हैं और अनेक रूपों की भी निष्पत्ति कर सकते हैं - किन्तु 'णो चेव णं संपत्तीए विउठिव वा, विव्विति वा, विव्विस्संति वा' उन्होंने वैक्रियरूप संपादन द्वारा न पहले कभी ऐसा किया है न वे वर्तमान काल में भी ऐसा करते हैं पोताना अनि ४रे छे. “एवं नरदेवा वि, एवं धम्मदेवा वि" खेल अारनु થન નરદેવા અને ધમઢવાની વિષુવ ણુા શક્તિ વિષે પશુ સમજવુ.
गौतभ स्वाभीना प्रश्न - " देवाहिदेवाणं पुच्छा " हे भगवन्! देवाधिदेवा શુ એક રૂપની વિષુવા કરવાને સમર્થ હોય છે, કે અનેક રૂપોની વિધ્રુવ ણા કરવાને સમથ હાય છે?
भडावीर अलुना उत्तर- " एगतं पि पभू विउव्वित्तए, पुहुत्तं वि पभू विउव्वित्तए " हे गौतम ! देवाधिदेव पोतानी वैट्ठियशक्ति द्वारा मे उप નિર્માણ કરી શકે છે અને અનેક રૂપનુ નિર્માણુ પણ કરી શકે છે પરંતુ " णोचेवणं संपत्तीए विउव्विसु वा विउव्विंति वा, विठव्त्रिस्संति वा " तेभये પેાતાની વૈક્રિયશક્તિ દ્વારા પહેલાં કદી પણ એવાં વૈક્રિય રૂપાની નિષ્પત્તિ કરી નથી, વર્તમાન કાળમાં પણ તે એવું કરતા નથી અને ભવિષ્યમાં પણ એવું