________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श० १२ उं० ७ सू० १ लोकविस्तारनिरूपणम् २४३. असंखेज्माओ जोयणकोडाकोडीओ, दाहिणेणं असंखिज्जाओ एव चेव' लोकः पौरस्त्ये पूर्वदिग्भागे, असंख्येयाः योजनकोटाकोटया-असंख्येयकोटाकोटि योजनपरिमिता, एवं दक्षिणे-दक्षिणदिग्भागे, असंख्येयाः, एवमेव पूर्वोक्तरीत्या योजनकोटाकोटयो वर्तते, 'एवं पञ्चस्थिमेण वि, एवं उत्तरेण बि, एवं उइंपि, अहे असंखेज्जाओ जोयणकोडाकोडीओ, आयामविक्खंगेणं' एवं-पूर्वोक्तरीत्या, पश्चिमेऽपि-एवम् उत्तरेऽपि, एवम् ऊर्ध्वमपि, अधोऽपि असंख्येयाः योजनकोटाकोटया, आयामविष्फम्भेण-आयामेन-दैर्येण, विष्कम्भेण-विस्तारण, ईदृग् विस्तारः खलु अयं लोकः प्रज्ञप्तः इति पूर्वेणान्वयः, गौतमः पृच्छति-'एएसिणं भंते ! एमहालयंसि लोगसि, अस्थि केइ परमाणुपोग्गलयेत्ते वि पएसे, जत्थ अयं जीवे न जाए वा, न मए वा वि ? हे भदन्त ! एतस्गिन् खलु इयन्महालयेअसंखेज्जाओ जोयणकोडीओ, दाहिणेणं असंखिज्जाओ एवं चेव' यह लोक पूर्वदिग्भाग में असंख्यात कोटाकोटि योजन के विस्तारवाला है, इसी प्रकार से दक्षिणदिग्भाग में भी यह असंख्यात कोटाकोटि योजनतक विस्तृत है-' एवं पञ्चत्थिमेश वि, एवं उत्तरेण वि, एवं उड़ापि, अहे असंखेज्जाओ जायणकोडाकोडीओ आयामधिक्ख. भेणं' इसी प्रकार से यह पश्चिमदिशा में भी और उत्तरदिशा में भी हैं। इसी प्रकार से यह अचंदिशा में और अघोदिशा में भी असंख्यात कोडा कोडी योजन तक लंबा चौड़ा है। ऐसे अनि विस्तार वाला यह लोक कहा गया है। ___अब गौतम प्रभु से ऐसा पूछते हैं-(एएसिणं भंते ! एमहालयंसि लोगंसि अस्थि केई परमाणुपोग्गलमेत्ते वि पएसे जत्थ णं अयं " पुरथिमेगं असंखेज्जाओ जोयणकोडाकोडीओ, दाहिणेणं असखिज्जाओ एवं चेव" આ લેક પૂર્વ દિશામાં અસંખ્યાત કેટકેટિ જન સુધી વિસ્તરેલો છે, दक्षिमा पY असण्यात टाट योन सुधी विस्तृत छ. “ एव पच्चथिमेणं वि, एवं उत्तरेण वि, एवं उड्ड पि अहे असंखेज्जाओ जोयणकोडाकोडीओ आयामविक्खभेणे" मे प्रमाणे पश्चिमहिशामा मन उत्तशामा ५ मा લેક અસંખ્યાત કટાકેટિ જન સુધી વિસ્તરે છે એજ પ્રમાણે ઉવદિશામાં અને અદિશામાં પણ આ લેક અસંખ્યાત કટાકેટિજન પર્યત લાંબે પળે (વિસ્તૃત) છે એ અતિશય વિસ્તારવાળે આ લોક કહ્યો છે.
गौतम स्वामीन। प्रश्न-" एएसि गं भंते ! एमहालयसि -लोगसि अस्थि केई परमाणुपोग्गलमे ते विपएसे, जत्थ गं अर्थ जीवे न जाए, न मए वा, वि".