________________
૨૪
भगवती सूत्रे -परिचारयन् वा दक्षिणपश्चिमे नैर्ऋ त्ये चन्द्रलेश्याम् आवृत्य उत्तरपौरस्त्ये याति तदा दक्षिणपश्चिमाया नैऋत्यां दिशि चन्द्रः, उत्तरपूर्वस्यां ईशान्यां दिशि राहुश्च स्वस्वात्मा .नम् उपदर्शयतः, एवं यदा राहुः आगच्छन् वा गच्छन् वा विकुर्वन् वा परिचारयन्वा दक्षिण पौरस्त्ये- आग्नेय्यां चन्द्रलेश्याम् आनृत्य उत्तरपश्चिमे वा पंव्ये याति तदा दक्षिण पूर्वस्यां आग्नेय्यां दिशि चन्द्रः, उत्तरपश्चिमायां वायव्यां दिशि राहुश्च स्वस्वात्मानम् उपदर्शयतः, एवमेव यदा राहुः आगच्छन् वा, गच्छन् वा त्रिकुर्वन् वा, परिचार
वा उत्तरपश्चिमे चन्द्रलेश्याम् आनृत्य दक्षिणपौरस्त्ये याति तदा उत्तरपश्चिमायां दिशि चन्द्रः स्वात्मानम् उपदर्शयति, दक्षिणपूर्वस्यां दिशि तु राहुः स्वात्मानम् उपदर्शयतीतिभावः । तथाचैव विधायां राहोश्चन्द्रस्य च स्वभावतायां फलितार्थहुआ या कामक्रीडा करता हुआ राहु नैर्ऋत्यकोन में चन्द्रलेश्या को आच्छादित कर के जब ईशानकोन में जाता है तब चन्द्रमा अपने को नैर्ऋत्य दिशा में और राहु अपने को ईशानदिशा में दिखलाता है। इसी प्रकार से जब राहु आता हुआ, या जाता हुआ, या विक्रिया करता हुआ, या कामक्रीडा करता हुआ आग्नेयदिशा में चन्द्रलेश्या को आच्छा-दित करके उत्तरपश्चिमकोने में वायव्यदिशा में जाता है, तब चन्द्र अपने को आग्नेय दिशा में, और राष्ट्र अपने को वायव्य दिशा में दिखलाता है। इसी प्रकार से जब राहु आता हुआ, या जाता हुआ, विक्रिया - करता हुआ या कामक्रीडा करता हुआ उत्तरपश्चिम में वायव्य दिशा में चन्द्रलेश्या को आवृत करके दक्षिणपौरस्त्य - आग्नेय दिशा में जाता तब चन्द्र अपने को वायव्यदिशा में दिखलाता है और राहु अपने को दक्षिण पूर्वदिशा में आग्नेयदिशा में दिखलाता है तथा इस प्रकार की राहु और चन्द्र की स्वभावता में जो फलितार्थ निकलता है उसे ચૈાહ્નાને આચ્છાદિત કરીને ઇશાન કાણુમાં જાય છે, ત્યારે ચન્દ્રમા પેાતાને નૈઋત્ય દિશામાં અને રાહુ પેાતાને ઈશાન દિશામાં દેખાય છે એટલે કે તે દિશામાં દેખાય છે તથા આવતા, જતા, અથવા વિક્રિયા કરતા અથવા કામક્રીડા કરતા રાહુ અગ્નિ કાણુમાં ચન્દ્રની નૈનાને વ્રત કરીને, જ્યારે વાયન્ય કાણુમાં જાય છે, ત્યારે ચન્દ્ર અગ્નિકાણુમાં અને રાહુ વાયવ્ય કાણુમાં દેખાય છે એજ પ્રમાણે આવતા, અથવા જતા અથવા નિક્રિયા કરતા અથવા કામક્રીડા કરતા રાહું જ્યારે વાયવ્ય દિશામાં ચન્દ્રની જ્યેાજ્નાને આવૃત કરીને અગ્નિ દિશામાં જાય છે, ત્યારે ચન્દ્ર રાહુ કરતાં વાયવ્યમાં દેખાય છે અને રાહુ,ચન્દ્ર કરતાં અગ્નિકાણમાં દેખાય છે આ પ્રકારની રાહુ અને ચન્દ્રની સ્વભાવતામાં જે અથ ફલિત થાય છે તેનું સૂત્રકાર આ સૂત્ર દ્વારા કંથન