________________
१८६ --....- . . . . . . . . . . . . . -भगवतीसूत्र चतुःस्पर्शाः प्रज्ञप्ताः, जीवं प्रतीत्य तु अवर्णाद्यस्पर्शाः प्रज्ञप्ताः इति भावः । 'मणुस्साणं पुच्छा' मनुष्याणां पृच्छा, तथा च मनुष्याः, कतिवर्णाः कतिगन्धाः, कतिरसा, कतिस्पर्शाः प्रज्ञप्ताः? भगवानाह-ओरालियवेउब्धियआहारग तेयगाई पडुच्च पंचवन्ना, जाव अहफासा पण्णता' हे गौतम ! मनुष्याः औदारिकवैक्रियाहारकतैजसानि शरीराणि, प्रतीत्य-आश्रित्य-औदारिकाधपेक्षया. इत्यर्थः, पञ्चवर्णाः, यावत्-द्विगन्धाः, पञ्चरसाः, अष्टस्पर्शाः प्रज्ञप्ताः, कम्मग जीवं वे पडुच्च जहा नेरइया' कार्मणशरीरं, जीवं च प्रतीत्य-आश्रित्य यथा नैरयिकाः प्रतिपादिता स्तथैव मनुष्या अपि प्रतिपत्तव्याः तथा च मनुष्याः कार्मणशरीरास्पर्शों वाले कहे गये हैं-कार्मण - शरीर के पुद्गलों की अपेक्षा से पांच घों वाले, दो गंधोंवाले, पांच रसोवाले और चार स्पर्शोचाले कहे गये हैं। 'मणुस्साणं पुच्छा' हे भदन्त ! मनुष्य कितने वर्णोधाले, कितने गंधीवाले, कितने रसोवाले और कितने स्पों वाले कहे गये हैं ? इसके उत्तर में प्रभु करते हैं-'ओरालिय-वेरब्धिय-आहारग-तेयंगाई पडुच्चे पंचवन्नाई जाव अटफासा पण्णत्ता', हे, गौतम ! मनुष्य-औदारिक, बैंक्रिय, आहारक एवं तैजस शरीर के पुदलों की अपेक्षा से पांचवों बालें, दो गंधोंवाले, पांच रसोंवाले एवं आठ स्पो वाले कहे गये हैं। कम्मगं जीवं च पड्डुच्च जहाँ नेरइया' कार्मणशरीर और जीव की अपेक्षा लेकर जैसा नारक के सम्बन्ध में कहा गया है उसी प्रकार से मनुष्यों के सम्बन्ध में भी जानना चाहिये तथा च-मनुष्य कार्मणशरीर કહો છે. પરન્ત કાર્મgશરીરના પુલોની અપેક્ષાએ તેમને પાંચ વર્ણોવાળા, બે ગધેવાળા, પાંચ રસોવાળા અને ચાર સ્પર્શીવાળા કહ્યા છે જીવની અપે ક્ષાએ તેમને વર્ણરહિત, ગંધરહિત, સહિત અને સ્પર્શરહિત કહ્યા છે . ?
मणुस्साणं पुच्छा " भगवन् ! भनुन्य टक्षा वाणा, Beaut: વાળા, કેટલા રસવાળા અને કેટલા સ્પેશવાળા હોય છે? આ પ્રશ્નને ઉત્તર आता महावीर प्रभु ४९ छे , “ ओरालिय-आहारग-तेयगाई. पडुच्च पंच पएणाई जाव अटुफासा पण्णत्ता" गीतम! मोहार, वैठिया माला२४, અને તેજસ શરીરનાં પુલોની અપેક્ષાએ મનુષ્યને પાંચ વર્ણોવાળા, બે भधापाणा, पाय सोपा भने 418 १५वाणा-ह्या छ. “ कम्मगं जीवं च पडुच्च जहा नेरइया" म शरी२ . मन अपनी पक्षा. तभना વર્ણદિનું કથન નારકેના વર્ણાદિના કથન જેવું જ સમજવું એટલે કે કામણ શરીરને પુલની એપેક્ષાએ મનુષ્યને પાંચ વર્ણવાળા, બે ગધેવાળા, પાંચ