________________
.. प्रमैयचन्द्रिका टीका श० १२ उ० ५ सू० १ कर्मपुद्गलस्वरूपनिरूपणम् .५३ उत्कर्षः, अपकर्षः. उन्नयः, उन्नाम:. दुर्नामा, १२, एष खलु कतिवर्णः, कतिगन्धा, कतिरसः, कतिस्पर्शः प्रज्ञप्तः ? गौतम ! पञ्चवर्णः, यथा कंधस्तथैव । अथ मदन्त ! माया. उपधिः, निकृतिः, वलयम् , गहनम् , नूमा, कल्कम् कुरूपम् , जैमयम् । किल्विषः१०, आदरणना, गृहनता, वञ्चनता, प्रतिकुश्चनता, सातियोगश्व१५, एष खलु कतिवर्णः, कतिगन्धः, कतिरसा, कतिस्पर्शः? गौतम ! पञ्चवर्णः यथैच क्रोधः। अथ भदन्त ! लोभः१, इच्छा२, मूच्छी३, काला४, गृद्धिः५, तृष्णा६, भिध्या७, अभिध्या८, आशंसनता९, प्रार्थनता१०, लालपनता११, कामाशा१२, भोगाशा१३, जीविताशा१४, मरणाशा१५, नन्दिराग:१६, एष खलु कतिवर्ण, कतिगन्धः, कतिरसः कतिस्पर्शः? यथैव क्रोध अथ भदन्त ! प्रेम द्वेषः कलहो, यावत् मिथ्यादर्शनशल्यः. एष खलु कतिवर्णः४ ? यथैव काध स्तथैव चतु स्पर्शः।मु०१॥ . टीका-पूर्वोद्देशके पुद्गलपरिवर्तानाजुक्तत्वेन तत्पस्तागत् कर्मपुद्गलस्वरूपं प्ररूपयितुमाह-रायगिहे' इत्यादि, 'रायगिहे जाब एवं क्यामी' राजगृहे यावत नगरे स्वामी समवस्तः, धर्मकथां श्रोतुं पर्षद निर्गच्छति. धर्मकयां श्रुस्वा प्रति. गता पर्षत, ततो विनयेन शुश्रूषमाणो गौतमः पाञ्जलिपुटः पर्युपासीनः भगवन्तम्, एव-वक्ष्यमाणप्रकारेण अवादीत्-'अहभंते ! पाणाहवाए, सुसावाए अँदि
कर्मपुद्गलवक्तव्यता'रायगिहे जाब एवं वयासी' इत्यादि।
टीकार्थ-इससे पूर्व उद्देशक में पुद्गलपरिवों का कथन किया गया है सो इमी प्रस्ताव को लेकर रात्रकार ने यहां पर कर्मपुद्गलों के स्वरूप का कथन किया है-'रायगिहे जाव एवं वयासी' राजगृह नगर में महावीर स्वामी पधारे उनसे धर्मकथा को सुनने के लिये परिषदा निकली और वह धर्मकथा को सुनकर पके अपने २ स्थान पर पीछे चली गई इसके बाद प्रश्न पूछने की इच्छावाले श्री गौतमने दोनों हाथ जोड़कर बडे विनय के साथ प्रभु की सेवा मन को लगाते हुए "रायगिहे जाव एव बयासी" त्या:
. . . . ટીકર્થ-આગલા ઉદેશામાં પુદ્ગલ પરિવર્નોનું નિરૂપણ કરવામાં આવ્યું હવે સૂત્રકારે કર્મ પુદ્ગલેના સ્વરૂપનું નિરૂપણ કરે છે
___“ गयगिहे जाव एवं वयासी" My Hi महावीर प्रभु पंधार्या ધાથા સાંભળીને માટે રિષદ નીકળી અને ધર્મ થા મા મળીને “પરિષદ સિજિ. કઈ ઈદે પૂર્વોક્ત કથન અહીં મણ કવુ જે ત્યાર બાદ ધર્મતત્તવનું શ્રવણ કરવાની અભિલાષાવાળા ગૌતમસ્વામી એ બને હાથ सन विनयपू४ मसापीर प्रभुने मा हारने प्रश्न पूछया-" अह भंते ! भ० २०