________________
भगवती सूत्रे
૪૮
भवन्ति? इति पृच्छा। भगवानाह - गंगेया । रयणप्पभाए वा होज्जा जात्र आहेसत्तमाए बा होज्जा ७' हे गाङ्गेय ! पड़ नैरयिकाः नैरयिकमवेशनं कुर्वन्तो रत्नप्रभायां वा भवन्ति यावत् शर्करामभायां वा, वालुकामभायां वा, पङ्कप्रभायां वा, धूमप्रभायां वा, तमःप्रमायां वा, अधः सप्तम्यां वा सप्त ७ इत्येक संयोगि भङ्गाःभवन्ति ।
अथ षण्णां द्विक्संयोगे पञ्चाधिकशतभङ्गानाह - अत्र पञ्चविकल्पा भवन्ति, तथाहि - एक पञ्च ९, द्वौ चत्वारः २, त्रयस्त्रयः ३ चत्वारो द्वौ ४, पञ्च एकः ५, इति । तदेव दर्शयति- ' अहवा एगे रयणप्पभाए पंच सकरपभाए वा होज्जा ' अथवा एको रत्नप्रभायां भवति पञ्च शर्कराममायां वा भवन्ति १, ' अहवा एंगे
होते हैं ? इसके उत्तर में प्रभु कहते हैं - ( गंगेया) हे गांगेय | ( रयण
भाए वा होज्जा, जाव अहे सत्तमाए वा होजा) छह नैरयिक नैरयिक प्रवेशन करते हुए रत्नप्रभा में भी होते हैं, यावत् पदलभ्य शर्कराप्रभा में भी होते हैं, वालुकाप्रभा में भी होते हैं, पंकप्रभा में भी होते हैं, धूमप्रभा में भी होते हैं, तमःप्रभा में भी होते हैं, और अधः सप्तमी पृथिवी में भी होते हैं इस प्रकार से ये सात भङ्ग छह नारकों के एक संयोगी हैं । द्विक संयोगी भंग ६ नारकों के १०५ होते हैं जो इस प्रकार हैं - यहां १-५, २-४, ३-३, ४ -२, और ५-१ ये पांच विकल्प होते हैं सो इन पांच विकल्पों से सात नरक के द्विक संयोगी २१ भंगों के साथ गुणा करने पर १०५ अंग आ जाते हैं यही बात सूत्रकार दिखलाते हैं - ( अहवा एगे रयणपभाए पंच सक्करपभाए वा होज्जा )
महावीर अलुना उत्तर- " गगेया ? " हे जागेय !
(( रयणप्पभाप वा होज्जा, जाव अहे सत्तमा वा होज्जा " નારકભવ ગ્રહણ કરતા ૬ તારા રત્નપ્રભામાં પણ ઉત્પન્ન થાય છે, શકરાપ્રભામા પણ ઉત્પન્ન થાય છે, વાલુકાપ્રભામાં પણ ઉત્પન્ન થાય છે, પકપ્રભામા પણ ઉત્પન્ન થાય છે, ધૂમપ્રમામાં પણ ઉત્પન્ન થાય છે, તમ.પ્રભામાં પણ ઉત્પન્ન થાય છે અને નીચે સાતમી નરકમાં પણ ઉત્પન્ન થાય છે. આ રીતે છ નારકેાના એકસચેાગી સાત ભગ થાય છે છ નારકાના ડ્રિંકસચેાગી ભગ ૧૦૫ થાય છે. તેમનેા હિસાખ આ प्रमा] समन्वा-सहीं १–५, २-४, 3-3, ४-२ भने ५-१, मा अभाये પાચ વિકલ્પ થાય છે. સાત નરકની અપેક્ષાએ દરેક વિકલ્પના તેમના ૨૧ ભંગ થાય છે. તેથી પાચ વિકલ્પના ૨૧૪૫=૧૦૫ દ્વિકસચેાગી ભગ થાય છે એજ વાત સૂત્રકાર નીચેના સૂત્ર દ્વારા વ્યક્ત કરે છે—
<< अहवा पगे रयणप्पभाए, पांच सक्करम्पभाए होज्जा " अथवा નારક રત્નપ્રભામાં ઉત્પન્ન થાય છે અને માકીના પાંચ નારક શરામભામાં