________________
प्रमेयचन्द्रिका टी० श०९ ४०२ ०२ जम्बूद्वीपसूर्य चन्द्रादिवक्तव्यता
६९७
णं भंते! केवइया चंदा पभार्तिसु वा ' इत्यादि प्रश्नः, उत्तरं तु - ' गोयमा | बावतरं च चंदा, बाक्त्तरि मेव दिनयरादित्ता |
क्खवरदीवड़े चरंति एए पभार्तिता ॥ १ ॥ तिनि सया छत्तीसा, छच्च सहस्सा महग्गहाणं तु नक्खत्ताणं तु भवे, सोलाई दुवे सहस्साई || २ || अडयाल सबसहस्सा वावीसं खलु भवे सहस्साई ।
दो य सय पुक्खर, तारागण कोडिकोडीणं || ३ || सोमं सोहिंसु वा ३ " छाया - अभ्यन्तरपुष्करार्डे खलु भदन्त ! कियन्तचन्द्राः प्राभासिषत वा ? ० गौतम ! द्वासप्तति चन्द्राः, द्वासप्ततिरेव दिनकरा दीप्ताः । पुष्करवरद्वी पार्दे चरन्ति एते प्रभासयन्तः ॥ १ ॥
1
त्रीणि शतानि पत्रिंशत् पट् च सहस्राणि महाग्रहाणां तु नक्षत्राणां तु भवेयुः, पोडश द्वे सहस्रे || २ || अष्टचत्वारिंशत् शतसहस्राणि द्वाविंशतिः खलु भवेयुः सहस्राणि । द्वे च शते पुष्करार्द्धे तारागगकोटिकोटीनाम् ॥ ३ ॥
भासि वा ) हे भदन्त । आभ्यन्तरपुष्करार्ध में कितने चन्द्रमाओं ने पहिले प्रकाशन कार्य किया है ? वर्तमान में वे कितने वहां प्रकाशनकार्य करते हैं? और आगे भी वे कितने वहां प्रकाशनकार्य करेंगे || १ - ३ ॥ इसी तरह से सूर्यादिकों के कार्य करने के विषय में प्रश्नों का उद्भावन कर लेना चाहिये - इसके उत्तर में प्रभु उनसे कहते हैं - ( गोमा ) हे गौतम ! ( वावन्तरिच चंद्रा ) इत्यादि ।
( सोहं सोहिं वा ३) आभ्यन्तरपुष्करार्ध में ७२ चंद्रमाओं ने और ७२ ही सूर्यों ने अपना २ त्रिकालवर्ती प्रकाशनादिरूपकार्य किया है। यहां पर ग्रहों की संख्या ६३३६ और नक्षत्रों की संख्या २०१६ है ।
गौतमस्वाभीने प्रश्न- (अमितरपुक्खरद्वेण भते ! केवइया चदा पभासि सुवा) હે ભદન્ત ! આભ્યન્તર પુષ્કરામાં કેટલા ચંદ્રમા પ્રકાશતા હતા ? વર્તમાનમાં કેટલા ચ'દ્રમા પ્રકાશે છે ? અને ભવિષ્યમાં કેટલા ચંદ્રમા પ્રકાશશે ? એજ પ્રમાણે સૂર્ય વગેરેના વિષયમાં પણ ત્રણે કાળ સ`બધી પ્રશ્નો સમજવા.
महावीर अनुना उत्तर- " गोयमा !" हे गौतम ! " बावन्तरिच चंदा "
इत्यादि. " सोह सोहिं सु वा ३ ” આભ્યન્તર પુષ્કરામાં ૭૨ ચંદ્રમાએ તથા ૭૨ સૂર્યાં ત્રણે કાળમાં પ્રકાશ આદ્ધિ આપવાનું 'કા' કર્યાં કરે છે. તેમાં ૬૩૩૬ શ્રૃહા, ૨૦૧૬ નક્ષત્ર અને ૪૮૨૨૨૦૦ કાટાકાઢિ તારાગણ છે.