________________
भगवती सूत्रे
રષ્ટ
दारिक पृच्छा, तथा च पञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिकौदारिकशरीरस्य वन्वान्तरं कालतः कियचिरं भवति ? इति प्रश्नः, भगवानाह - ' सव्वर्वधंतरं जणेणं खुड्डागभवग्गहणं तिसमयऊणं, उक्कोसेणं पुव्त्रकोडी समयाहिया ' हे गौतम ! पञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिकौदारिकशरीरस्य सर्वबन्धान्तरं जघन्येन क्षुल्लकभवग्रहणं त्रिसमयोनं भवति, उत्कृष्टेन तु पूर्वकोटी समयाधिका तस्य सर्वबन्धान्तरं भवति, तथाहिपञ्चेन्द्रियतिर्यङ्ग् अविग्रहगत्योत्पन्नः सन् प्रथमसमये एव सर्वर्वधः, ततः समयोन पूर्वको स्थित्वा विग्रहगत्या त्रिसमयात्मिकया तेष्वेवोत्पन्नः, तत्र च समयद्वय
अब गौतमस्वामी प्रभु से ऐसा पूछते हैं - ( पंचिदियतिरिक्खजो - णिय ओरालिय पुच्छा ) हे भदन्त | पंचेन्द्रिय तिर्यग्योनिक जीव के औदारिक शरीर के बंध का अन्तर काल की अपेक्षा से कितना है ? इसके उत्तर में प्रभु कहते हैं - (सव्वबंधांतरं जहण्णेणं खुड्डागसवग्गहणं तिसमयऊणं, उक्कोसेणं पुग्वकोडी समयाहिया ) हे गौतम! पंचेन्द्रिय तिर्यग्योनिक जीव के औदारिक शरीर के सर्वबंध का अन्तर जघन्य से तीन समय कम क्षुल्लकभव ग्रहण पर्यन्त है और उत्कृष्ट से एक समय अधिक एक कोटि पूर्व का है । इस विषय में ऐसा समझना चाहिये - कोई जीव पंचेन्द्रियतिर्यंचपर्याय में अविग्रहगति से उत्पन्न हुआ सो वह उत्पन्न होते ही प्रथम समय में सर्वबंधक हो गया और वह एक समय कम पूर्वकोटितक वहां रहा बाद में वहां से मर कर तीन समयवाली विग्रहगति से वह उनमें ही उत्पन्न हो गया वहां दो सपय
હવે ગૌતમ સ્વામી મહાવીર પ્રભુને એવેા પ્રશ્ન પૂછે છે કે( पचिदियतिरिक्खजोणिय ओरालिय पुच्छा ) हे लहन्त ! यथेन्द्रिय तिर्यय ચેાનિક જીવના ઔદારિક શરીરના મધનુ' અતરકાળની અપેક્ષાએ કેટલું છે ? भडावीर अलुनो उत्तर-- ( सव्वधं तरं जणेण खुड्डागभवग्गणं तिसमयऊण, उक्कोसेण पुव्वकोडी समयाहिया ) हे गौतम! यथेन्द्रिय तिर्यय ચેનિક જીવના ઔદારિક શરીરના સબધનું અંતર જધન્યની અપેક્ષાએ ક્ષુલ્લક ભવગ્રહણ કરતાં ત્રણુ ન્યુન સમય પ્રમાણુ છે, અને ઉત્કૃષ્ટની અપેક્ષાએ એક કાટ પૂવ કરતાં એક અધિક સમય પ્રમાણ છે. આ કથનનું સ્પષ્ટીકરણ નીચે પ્રમાણે છે—કાઇ જીવ પંચેન્દ્રિય તિયચ પર્યાયમાં અવિગ્રહગતિથી ઉત્પન્ન થયા છે, ઉત્પન્ન થતાં જ પ્રથમ સમયે તે સ`બ ધક થઈ જાય છે, અને તે પૂત્ર કોટિ કરતાં એક ન્યૂન સમય પન્ત ત્યાં રહે છે, ત્યારખાદ ત્યાંથી મરીને ત્રણ સમયવાળી વિગ્રRsગતિથી તે તેમાં જ ( પંચેન્દ્રિય તિય ચામાં જ ) ઉત્પન્ન થઈ જાય છે. ત્યાં એ સમય સુધી અનાહારક રહીને તૃતીય સમયમાં
-