________________
प्रमेयमन्द्रिका टी0 श० ८ ७०९ सु० ४ औदारिक शरीरप्रयोगवन्धवर्णनम २६३ कश्चिद् देशवन्धको मृतः सन् अविग्रहेण सर्ववन्धको भूत्वा एकस्मिन् समये पुनर्देशबन्धक एव जातः, एवं सति देशवन्धयोर्जधन्येन एकः समयोऽन्तरं भवति, उत्कृष्टेन अन्तर्मुहूर्तम् यथा वायुरौदारिकशरीरस्य देशवन्धकः सन् वैक्रियं गतः तत्र चान्तर्मुहूर्तम् स्थित्वा पुनरौदारिकशरीरस्य सर्वबन्धको भूत्वा देशबन्धक एव जातः, एवञ्च देशवन्धयोरुत्कर्षेणान्तमुहर्तमन्तर भवतीति भावः, गौतमः पृच्छति'पुढविक्काइयएगिदिय० पुच्छा' हे भदन्त ! पृथिवीकायिकैकेन्द्रिय० पृच्छा, तथा च पृथिवीकायिकैकेन्द्रियौदारिकशरीरवन्धान्तरं कालतः कियचिरं भवति ? इति प्रश्नः, भगवानाह-'गोयमा । सव्वधं तरं जहेब एगिदियस्स तहेव भाणियचं' है। जैसे कोई देशबंधक जीव मरा और भरकर वह अविग्रह से सर्व बंधक होकर एक समय में पुन: देशबंधक ही हो गया इस तरह देशबंधक देशबंधक में जघन्य से एक समय का अन्तराल हो जाता है। कोई वायुकायिक जीव औदारिक शरीर का देशबंधक होकर वैक्रिय शरीर को प्राप्त हुआ, और वहीं वह अन्तमुहर्त तक रहकर पुनः औदारिक शरीर का सर्वबंधक होकर देशबंधक ही हो गया-इस तरह पहिले देशबंध में और इस देशबंध में अन्तर्मुहर्त का उत्कृष्ट से अन्तराल पड़ गया। __ अब गौतमस्वामी प्रभु से ऐसा पूछते हैं-(पुढविक्काइयएगिदियपुच्छा) हे भदन्त ! पृथिवीकायिक एकेन्द्रिय के औदारिक शरीर बंध का अन्तर काल से कितना होता है। इसके उत्तर में प्रभु कहते हैं (गोयमा) हे गौतम ! (सव्ववधंतरं जहेव एगिदियस्स तहेव भाणियर्च ) सर्ववध અને અધિકમાં અધિક અંતર્મુદ્રનું હોય છે. આ કથનનું સ્પષ્ટીકરણ નીચે પ્રમાણે છે–જેમકે કઈ એક દેશબંધક જીવ મરણ પામે છે. મરીને તે અવિગ્રહગતિથી સર્વબંધક થઈને એક સમયમાં પુનઃ દેશબંધ જ થઈ ગયો. આ રીતે તે દેશમાં ધ અને આ દેશબંધની વચ્ચે ઓછામાં ઓછા એક સમથને આંતરો (અંતર) પડી જાય છે. કેઈ વાયુકાયિક જીવ દારિક શરીરને દેશબંધક થઈને વૈક્રિય શરીરને પ્રાપ્ત કરે છે, અને ત્યાં તે અંતમુહૂર્ત સુધી રહીને ફરીથી દારિક શરીરને સર્વબંધક બનીને દેશબંધક જ બની ગયે તે આ રીતે પહેલા દેશબંધ અને આ દેશાબ ધ વચ્ચે ઉત્કૃષ્ટની અપેક્ષાએ અન્તર્મુહૂર્તને આતરો પડી જાય છે.
व गौतम स्वामी महावीर प्रभुने सवा प्रश्न ४२ छ -( पुढविकाइय एगिदिय पुच्छा ) महन्त ! पृथ्वी यि मेन्द्रिय वाना मोहा२ि४ शरीरना બંધનું અંતરકાળની અપેક્ષાએ કેટલું હોય છે ?