________________
७३८
, - -
. . . . . भगवतीमत्रे भंते ! ओरालियसरीरेहितो कइ किरिए ?' हे भदन्त ! नैररिकः खलु औदारिकगरीरेभ्यः परकीयौदारिकशरीराण्याश्रित्य कति क्रियो भवति ? भगवान् आह-एवं एसो जहा पढमो दंडओ तहा इमोवि अपरिसेसो भाणियन्वो जाव वेमाणिए, नवरं मणुस्से जहा जीवे' हे गौतम ! एवम् उपर्युक्त एषः परकीयबहुत्व विशिष्टौदारिकशरीराश्रितो नैरयिकः यथा प्रथमो दण्डकः एकत्वविशिष्टपरकीयौदारिकशरीराश्रित रयिकविषयकः स्यात् त्रिक्रियः, स्यात् चतुष्क्रियः, स्यात् पञ्चक्रियः इति रीत्या प्रतिपादितस्तथा अयमपि बहुत्व विपयकः अपरिशेषः सर्वः भणितव्यः, यावतएकेन्द्रियविकलेन्द्रियपञ्चेन्द्रियगौतम परकीय अनेक औदारिक शरीरोंकी अपेक्षासे एकत्वविशिष्ट नैरयिकविषयक दण्डकको पूछते हैं-'नेरइएण भंते ! ओरालियसरीरे हिंतो कइकिरिए' हे भदन्त ! एक नारक परकीय अनेक औदारिक शारीरोंको आश्रित करके कितनी क्रियाओंवाला होता है ? इसके उन्नर में प्रभु कहते हैं. 'एवं एसो जहा पढमो दंडओ तहा इमो वि अपरिसेसो भाणियव्यो जाव वेमाणिए नवरं मणुस्से जहा जीवे' हे गौतम । जिस प्रकार से एक नारक जीव परकीय एक औदारिक शरीरको आश्रित करके कदाचित् तीन क्रियाओंवाला, कदाचित् चार क्रियाओंबाला और कदाचित् पांच क्रियाओंवाला प्रथम दण्डक में कहा गया है उसी प्रकार से इस द्वितीय दण्डक में भी वह कदाचित् तीन क्रियाओंवाला, कदाचित् चार क्रियाओंवाला और कदाचिद् पाँच क्रियाओंवाला कहा गया है। अर्थात् जिस समय एक नारक परकीय
હવે ગૌતમ સ્વામી અનેક ઔદારિક શરીરની અપેક્ષાએ એક નારક વિષયક नीय प्रश्न पूछे छ- ' नेरइएणं भंते ! ओरालियसरीरेहितो कइ किरिए ?' હે ભદન્ત ! એક નારક પરકીય અનેક ઔદારિક શરીરને આશ્રિત કરીને કેટલી ક્ષિાઓવાળો હોય છે?
महावीर प्रभुन। उत्तर- एवं एसो जहा पढमो दंडओ तहा इमो वि अपरिसेसो भाणियव्यो जाव वेमाणिए-स्वरं मणुस्से जहा जीवे ' गौतम ! જેવી રીતે એક ' નારક જીવ પરકીય ઔદારિક શરીરને આશ્રિત કરીને ક્યારેક ત્રણ શ્ચિાઓવાળા, કયારેક ચાર ક્યિ એવાળે અને કયારેક પાંચ ક્રિયાઓ વાળે હાય છે, એવું પહેલા દંડકમાં કહેવામાં આવ્યું છે, એ જ પ્રમાણેનું કથન આ બીજુ દંડકમાં પણ સમજવું. કહેવાનું તાત્પર્ય એ છે કે જ્યારે એક નાર પરકીય અનેક ઔદારિક શરીરને આશ્રિત કરીને કાયવ્યાપાર કરે છે, ત્યારે તે ત્રણ ક્રિયાઓવાળ હોય છે, ચાર યિાએવા પણ હેય છે અને પાંચ મિાબાવાળા પણ હોય છે. પરંતુ મનુ પાલમાં તેના કરતા