________________
६७६
भगवतीसूत्रे टीका- दानाधिकारात् निर्ग्रन्थदानधर्मवक्तव्यतामाह- 'निग्गंथं च णं गाहावइकुलं । पिडवायपडियाए अणुप्पविट्ठ केई दोहि पिडेहिं उवनिमं तेज्जा निर्ग्रन्थं श्रमणं च पुनः खलु गाथापतिकुल गृहस्थगृहं पिण्डपातपतिज्ञया पिण्डस्य आहारस्य पातः पात्रे निपतनं पिण्डपातः तस्मिन् मतिज्ञा प्रतिज्ञानं बुदिः तया, पिण्डपातपतिज्ञया आहारग्रहणेच्छया 'पिण्डस्य पातो मम पात्रे भवतु' इति बुद्धयेत्यर्थः, पुनरर्थकचकारप्रयोगेण-संयतादि विशेकहनी चाहिये, यावत् वह दश संस्तारकों के लिये उपनिमन्त्रण करे यावत् वह उसे परिष्ठापित करें-यहां तक । _____टीकार्थ-दान का अधिकार चल रहा है इसलिये सूत्रकार यहां निर्ग्रन्थ दान धर्म की वक्तव्यता कह रहे हैं-निग्गंथं च णं गाहावइकुलं पिंडवायपडियाए अणुप्पविट्ट केई ढोहि पि डेहि उपनिमंतेजा' कोई निर्गन्य किसी गृहस्थ के घर पिण्डपातप्रतिज्ञा से आहार ग्रहण करने की इच्छा से प्रवेश करता है, वह गृहस्थ उसे दो पिण्डों के निमित्त उपनिमन्त्रित करता है-कहता है, हे भिक्षो ! इस पिण्डद्वय को तुम ग्रहण करो । पिण्ड का अर्थ आहार है । आहार का दाता के द्वारा जो पात्र में दान की इच्छा से डालना होता है वह पिण्डपात है । इस पिण्डपात में जो प्रतिज्ञा-पतिज्ञान-पिण्डका पात मेरे पात्र में हो ऐली बुद्धि-इसका नाम पिण्डपातप्रतिज्ञा है । इस पिण्डपात की प्रतिज्ञा से अशनादि आहार को ग्रहण करने की इच्छा से निर्ग्रन्थ गृहस्थ के घर जाता है । दाता गृहस्थ संयतादि विशेषण. વિષે પણ સમજવી. “દસ સંસ્તારકને માટે ઉપનિમંત્રણ કરીને તેમને પરઠવવા પર્યન્તનું સમસ્ત કથન અહીં ગ્રહણ કરવું
ટીકાથ:- દાનનો અધિકાર ચાલી રહ્યો છે. તેથી સૂત્રકાર આ સૂરમાં નિર્મથ हनधनी १४तव्यतार्नु अयन ४२ छ- 'निग्गंथं च णं गाहावइकुलं पिंडवायपडियाए अणुप्पनिहूँ केई दोहि पिं डेहि उवनिमंतेज्जा' श्रम निय કોઈ ગૃહસ્થના ઘરમાં પિંડપાત પ્રતિજ્ઞાથી – આહાર પ્રહણ કરવાની ઈચ્છાથી – પ્રવેશ કરે, અને તે ગૃહસ્થ તેને બે પિંડ કરવાને ઉપનિમંત્રિત કરે છે કહે છે- “હે નિથ આયુષ્યનું! આ બે પિડેને આ૫ ગ્રહણ કરે” પિંડ એટલે અ હાર આહારને દાતા દાનની ઈચ્છાથી જે આહાર સાધુના પાત્રમાં નાખે છે, તે આહારને પિંડપાત કહે છે. મારા પાત્રમાં પિંડપાત થાય', એવી જે ઈચ્છા તેનું નામ “પિંઠપાત પ્રતિજ્ઞા” છે. આ પિંડપાત પ્રતિજ્ઞાથી-આહાર ગ્રહણ કરવાની ઈચ્છાથી –નિગ્રંથ ગૃહસ્થને