________________
म. टी. श.८ उ ५ सू.२ स्थूलमाणातिपातादिप्रत्याख्याननिरूपणम् ६०१ 'गौतम ! अतीतं प्रतिक्रामति, प्रत्युत्पन्नं संकृणोति, अनागनं प्रत्याख्याति, अतोतं प्रतिक्रामन् किं १-त्रिविधं त्रिविधेन प्रतिक्रामति, २-त्रिविधं द्विविधेन प्रतिक्रामति, ३-त्रिविधम् एकविधेन प्रतिक्रामति, ४-द्विविध त्रिविवेन प्रतिक्रामति, ५-विविध द्विविधेन प्रतिक्रामति, ६-द्विविधम् एकविधेन प्रतिक्रामति, ७-एकविध त्रिविधेन प्रतिक्रामति, ८-एकविध विविधेन पात का प्रत्याख्यान होता नहीं है, ( से णं भंते ! पच्छा पचाइक्खमाणे किं करेइ) बाद में होता है. अतःजब यह उसका प्रत्याख्यान करता है तो क्या करके उस समय उसका प्रत्याख्यान करता है ? (गोयमा) हे गौतम! (नीयं पडिकमह, पडुप्पन नंबरे, अणायं पञ्चक्रवार) उस समय यह श्रमणोपासक अतीतकाल में हए प्राणातिपात का प्रतिक्रमण करता है वर्तमान में होते हुए प्राणातिपात का लंवर करता है। तथा भविष्यकाल में होने वाले प्राणातिपात का प्रत्याख्यान करता है। (तीयं पडिक्कमध्गणे कि तिविहं तिविहेणं पडिकापड १, तिविहं दुविहेणं पडिक्कमइ २, लिव्हि एगविहेणं पडिक्कमइ ३) हे भदन्त ! अतीतकाल में हुए प्राणातिपातका वह जो प्रतिक्रमण करता है, सो वह प्रतिक्रमण क्या विविध का त्रिविध से करता है ? गा विविध का विविध से करता है? या त्रिविध का एकविध से करता है ? या (दुविहं तिविहेणं पडिक्कमह ४, दुनिहं दुधिहेणं पडिकमाइ ५, दुविहं एगविहेणं पडिकमा ६) द्विविधका विविध से प्रतिक्रमण करता है? या विविध का द्विविध से प्रतिक्रमण करता है ? या विविध का एकत्रिय थता नथा. (सेणं भंते ! पन्छा पचाइक्खमाणे किं करेइ ) पशु पायी थाय છે, તો જ્યારે તે તેના પ્રત્યાખ્યાન કરે છે ત્યારે તે શું કહીને તેના પ્રત્યાખ્યાન કરે છે ? (गोयमा !) हे गीतमा (तीयं पडिक्कमइ, पडुप्पन्न संवरेइ, आणागयं पञ्चक्खाइ) તે સમયે તે શ્રમણોપાસક ભૂતકાળમાં થયેવા પ્રાણાતિપાતનું પ્રતિક્રમણ કરે છે, વર્તમાનમાં થતાં પ્રાણાતિપાતને સંવર કરે છે અને ભવિષ્ય કાળમાં થનારા પ્રાણાતિપાતના પ્રત્યાખ્યાન ४३ (तीयं पडिकममाणे किं तिविहं तिविहेणं पडिकमइ १, तिविहं दुविहेणं पंडिक्कमइ २, तिविहं एगविहेणं पडिक्काइ ३) 3 मई-11' मतातभा ययेला પ્રાણાતિપાતનું તે જે પ્રતિક્રમણ કરે છે તે પ્રતિકમણ શું ત્રિવિધનુ ત્રિવિધે કરે છે? કે विविधनुविधा ? विविधनु मे विधे ४३. छ ? ( दुरिहं तिविहेणं पडिक्कम ४दुविहं दुनिद्रेणं पडिकमड ५, दुविहं एगविहेणं पडिकमइ ६ ) विविधनु ત્રિવેધ પ્રતિકમણ કરે છે કે દ્ધિવિધનું દ્વિવિષે પ્રતિક્રમા કરે છે? કે દ્વિવિધનુ એકવિધે