________________
३०४
भगवतीम टीका-दस ठाणाई छउमत्थे सबभावेणं न जाणाइ, न पासइ' छद्मस्थः केवलज्ञानरहितः अवध्याधतिशयज्ञानवर्जितश्च पुरुषो वक्ष्यमाणानि दश स्थानानि गुणपर्यायाश्रितानि वस्तूनि सर्वभावेन साक्षात्कारेण चक्षुःप्रत्यक्षेण इत्यर्थः न जानाति, न पश्यति, श्रुतज्ञानादिना तु अचाक्षुषप्रत्यक्षेण जानात्यपि, अवध्यायतिशयवान् पुरुषस्तु धर्मास्तिकायादीनाममूर्तत्वेन ज्ञानादसणधरे अरहा जिणे केवली सव्वभावेणं जाणइ पासइ) इन १० स्थानोंको उत्पन्न ज्ञानदर्शनको धारण करनेवाले अर्हन्त जिन केवली सर्वभावसे जानते हैं और देखते हैं। (तंजहा) वे दश स्थान ये हैं (धम्मत्थिकायं जाव करिस्सइ वा नवा करिस्सइ) धम्मास्तिकाय यावत् करेगा या नहीं करेगा।
टीकार्थ-उपर्युक्त जात्याशीविपादि वस्तु अज्ञानो नहीं जानता है । किन्तु कोई२ ज्ञानी भी इन वक्ष्यमाण १० वस्तुओंको किसी प्रकार नहीं जानता है इसी बातको प्रतिपादन करनेके लिये सूत्रकार कहते हैं 'दसटाणाई छउमत्थे लव्वभावेणं न जाणइ न पासइ' छनस्थ केवलज्ञानरहित अर्थात् मतिश्रुनअवधि आदि अतिशय ज्ञानवर्जित पुरुष गुणपर्यायाश्रित इन दश स्थानोंको वस्तुओंको सर्वलावसे चक्षुःप्रत्यक्षसे नहीं जानता है, नहीं देखता है । अचक्षुप्रत्यक्षरूप श्रुतज्ञान आदिके द्वारा तो वह जानता भी है । अवधिज्ञान आदि अतिशयवाला पुरुष ४२ १० 'एयाणि चेव उप्पन्ननाणदसणधरे अरहा जिणे लेवली सव्यभावेणं जाणइ पासई' मा ६ स्थानाथा 4-1 ये शानहनने धारण ४२वावा, २०२४ त muी, समावथा छ भने मे है. जहा' ते ६ स्थान मा प्रमाणु छ- धम्मत्थिकाय जाव करिस्सइ वा नवा करिस्सई' धास्ताय यावत४२श है नही रे ?
ટીકાથ– ઉપર કહેલ જાત્યાશીવિષ આદિ વસ્તુ અજ્ઞાનીઓ જાણતા નથી પરંતુ - કઈ કઈ જ્ઞાની પણ આ કહેવામાં આવનારી ૧૦ વરતુઓને કઇ પણ પ્રકારે જાણતા नथा. मे पातनु समय न ४२वाने भाटे सूत्रधार हे छे ४- 'दस ठाणाई छउमत्थे सव्वभावेणं न जाणइ न पासइ' भस्थ- वज्ञान हित मन. मवधि ll અતિશય જ્ઞાનરહિત પુરુષ ગુણપર્યાયથી આશ્રિત કહેલ આ દશ સ્થાને – વરતુઓને સર્વભાવથી ચક્ષુ પ્રચક્ષુથી જાણતા નથી કે દેખતા નથી. અચક્ષુ પ્રત્યક્ષરૂપ શ્રુતજ્ઞાન