________________
'न्द्रिका टीका श.८ उ. १ सू.७ सूक्ष्मपृथ्वी काय स्वरूपनिरूपणम्
न्धपरिणता अपि, दुरभिगन्धपरिणता अपि । रसतः तिक्तरसपरिणता अपि, कटुकरसपरिणता अपि, कषायरसपरिणता अपि, अम्लरसपरिणता अपि, मधुररसपरिणता अपि । स्पर्शतः कर्कश स्पर्शपरिणता यावत् रूक्षस्पर्श परिणताः । संस्थानतः परिमण्डलसंस्थानपरिणता अपि वृत्तसंस्थानपरिणता अपि, त्र्यत्रसंस्थानपरिणता अपि चतुरस्रसंस्थानपरिणता अपि, आयतसंस्थान परिणता अपि । ये पर्याप्तसूक्ष्मपृथिवी० एवमेव । एवं यथानुपूर्व्या ज्ञातव्यं यावत् सुभिगंध परिणया वि, दुब्भिगंधपरिणया वि) गंधकी अपेक्षा सुरभिगंधरूपमें भी एवं दुरभिगंधरूपमें भी परिणत हो जाते हैं । (रसओ तित्तरसपरिणया वि, कडुयरसपरिणया वि, अंबिलरसपरिणया वि, महररसपरिणया वि) रसकी अपेक्षा वे तिक्तरसरूपमें, कटुकरसरूपमें, कषायर सरूपमें, अम्लरसरूप में, और मधुररसरूपमें भी परिणत होजाते हैं । ( फासओ - कक्खडफास परि० जाव लुक्ख फासपरि.) स्पर्शकी अपेक्षा वे कर्कशस्पर्श रूपमें, यावत् रूक्षस्पर्श' रुक्षमें भी परिणत होजाते हैं । ( संठाणओ - परिमंडलसंठाणपरिणया, वि, वट्ट० तंस चउरंस० आयपठाणपरिणया वि) संस्थानको अपेक्षा वे परिमंडल संस्थानरूप में, वृत्त ( गौल संस्थानरूप में, त्र्यस्त्रसंस्थान रूप में, चतुरत्रसंस्थानरूपमें और आयत संस्थानरूपमें भी परिणत हो जाते हैं । (जे पज्जत्तसुहुमपुढवी० एवं चेव - एव जहाणुपुव्वीए नेयव्वं - जाव जे पज्जतसव्वसिद्ध अणुत्तरोववाइय जाव परिणया वि ते बण्णओ दुभिगंध परिणया) ગધની અપેક્ષાએ તે પુદગલે સુગધરૂપે પણ પરિણમે છે मने हुर्ग धषे यशु परिशुभे छे (रसओ तित्तरस परिणया वि, कटुयरस परिणया त्रि, कपायरस परिणया वि, अविलरस परिणया वि, महुररस परिणया वि) रसनी अपेक्षा तेयो तिउत (तीजा) रसइये, म्डवा रस३पे, उषाय (तुरा) २३ये, माटा रस३ये अने भधुर रसइये परिषुभे छे. (फासओ - कक्खड फास परि० जाव लुक्खफास परि०) स्पर्शनी अपेक्षाओ तेथे ४श (उडोर) स्पर्शश्ये પરિણમે છે, અને રૂક્ષ રપ રૂપે પણ પરિણમે છે. ( संठाणओ - परिमंडळ ठाण परिणया वि, वह तंस० चउरंस० आययसं ठाणपरिणया वि) सस्थाननी (આકારની) અપેક્ષાએ તેમે પરિમ`ડલ સસ્થાનરૂપે પણ પરિણમે છે, ચતુરસ (ચતુષ્કાણુ) સ સ્થાનરૂપે પણ પરિણમે છે અને આયત સંસ્થાનરૂપે પણ 'પરિણમે છે. (जे पज्जतं मुहुम० पुढवि० एवं चैव एवं जहाणुपुत्रीए नेयव्वं - जाव जे पज्जतसर्वबट्टसिद्ध अणुत्तरोचंवाइय जाव परिणया वि - ते वण्णओ कालवन
'
९६