________________
३८
भगवतीसूत्रे आवलिकोच्चासनिःश्वासादिकालानां प्रमाणस्वरूपम् एतावांश्च गणितविषयः औपमिककालपल्योपम-सागरोपम-परिमाणस्वरूपम् । उच्छ्लक्ष्णश्लक्ष्णिकादीनां स्वरूपम्, पल्योपम-सागरोपमस्वरूपम्, उत्सपिण्यवसर्पिणीप्रमाणम् सुपमसुपमाया भरतस्य स्वरूपम्,जीवाभिगमः। गौतमम्य स्वीकारवचनम् । इति ।
शालिप्रभृतिजीवविशेषयोनिवक्तव्यता । मूलम्-'अह भंते ! सालीणं, वीहिणं, गोधूमाणं, जवाणं जवजवाणं एएसिणं धण्णाणं कोटा उत्ताणं, पल्ला उत्ताणं, मंचा उत्ताणं, माला उत्ताणं, उल्लित्ताणं, लित्ताणं, पिहियाण, मुंदियाणं, लंछियाणं केवइयं कालं जोणी संचिटइ ? गोयमा ! जहपणेणं अंतो मुहत्तं, उक्कोसेणं तिषिण संवच्छराई, तेणपरं जोणी पमिलायइ, तेणपरं जोणी पविद्धंसइ, तेणपरं बीए अबीए भवइ, तेणपरं जोणि वोच्छेदे पण्णत्ते समणाउसो ! अह भंते ! कलाय-मसूर-तिल-मुग्ग-मास-निप्पाव-कुलत्थआलिसंदगसतीण-पलिमंथगमाईणं-एएसिणं धण्णाणं ? जहा उच्छ्वासका मुहूर्त होता है ऐसा उत्तर, आवलिका, उच्छ्वास, निःश्वास आदिकालोंके प्रमाणका स्वरूप इतनाही गणितका विषय औपशमिककाल-पल्योपम और सागरोपमके परिमाणका स्वरूप । उच्छलक्षण श्वक्षिणक आदिका स्वरूप पल्योपम और सागरोपमंका स्वरूप उत्सपिणी अवसर्पिणीका प्रमाण सुषमसुषमाके भरतका स्वरूप जीवाभिगम गौतमका स्वीकारवचन ।
પ્રશ્ન- “એક મુહૂર્તના કેટલાં ઉછવાસ થાય છે? ઉત્તર- ૩૭૭૩ ઉચ્છવાસનું એક મુહૂર્ત થાય છે. આવલિકા, ઉચ્છવાસ, નિઃશ્વાસ, આદિ કાળના પ્રમાણનું કથન,
પશમિક કાળ- પલ્યોપમ અને સાગરોપમ કાળના પ્રમાણનું પ્રતિપાદન, ઉચ્છલક્ષણ શ્લણિક આદિનું સ્વરૂપ, પલ્યોપમ અને સાગરોપમનું સ્વરૂપ, ઉત્સપિ અને અવસર્પિણીનું પ્રમાણ, સુષમસુષમાકાળના ભારતવર્ષનું સ્વરૂપ, જીવાભિગમ, ગોતમ દ્વારા ભગવાનનાં વચનને સ્વીકાર
