________________
५६४
भगवतीपत्रे
'डीणस्सरा, दीणस्सरा, अणिहस्सरा, जाव- अमणामस्सरा', हीनस्वरा:-हीनस्वरदन्तः, दीनस्वराः दैन्ययुक्तस्वरवन्तः, अनिष्टस्वराः अनभिलषितस्वराः यावत्= अन्तरराः अमियस्वराः अमनोज्ञस्वराः कर्कशस्वरा इत्यर्थः, अमनोऽमस्वराः मनोऽमियस्वरयन्तः, 'अणादेज्जवयणपचायाया, निल्लज्जा, क्रूड कवड- कलह-वहवंधवेरनिरया, मज्जायाइक्कमप्पढाणा, अकज्जनिच्चुज्जया, गुरुनियोयत्रिणयरहिया य' अनादेयवचनमत्यायाताः अनादेयम् अनुपादेयं वचनं प्रत्यायात जन्म च येषां ते तादृशाः निरर्थकवचनजन्मानः; निर्लज्जाः = लज्जारहिताः, कूट-कपट-कलड-वध-वैरनिरताः, कूट-कूटनामकं कूटनीतिः मिथ्याभाषणादिकं कपटं, परवञ्चनाय वेषान्तरादिकरणं, कलह: =अनुचितभाषणम्, वधः = प्राणातिपातः, बन्धः निगडीकरणम्, वैरं शत्रुता, तेषु निरताः तत्पराः, मर्यादातिक्रममधानाः मर्यादाया: शिष्टाचारस्य अतिक्रमे = उल्लङ्घने प्रधानाः = मुख्याः, होंगे । पुनः (हीणस्सरा, दीणस्सरा, अणिटुम्सरा, जाव अमणामस्सरा' स्वर इनका हीन बुरा होगा. दीनतायुक्त स्वरसे युक्त होंगे, अनभिलपितस्वरवाले होंगे, यावत् अकान्तस्वरवाले, अप्रियस्वरवाले, अमनोज्ञ. स्वरवाले कर्कश स्वरवाले, अमनोमस्वरवाले मनको अप्रिय लगे ऐसे स्वरवाले होंगे 'अणाएज्जवयणपच्चायाया, निल्लज्जा कूड - कवड - कलहवह - चंध-वेरनिरया. सज्जायाहकमप्पहाणा, अकज्जनिच्चुज्जया गुरुनियो विणयाहिया य' अनुपादेयवचनवाले होंगे निरर्थक जन्मवाले होंगे, लज्जारहित होंगे । कूटनीति मिथ्याभाषण आदिमें, कपट परवश्चन के लिये वेषान्तर आदि करनेमें, कलह अनुचित भाषण करनेमें बंध प्राणातिपात क्रिया में, बंध बांधनेमें, वैर शत्रुता करने में तत्पर रहेंगे। मर्यादा शिष्टाचार के उल्लघन करनेमें ये मुख्य होंगे नहीं करने योग्य
66
हीरा. दीणस्सरा. अणिहस्सरा, जात्र अमणामस्सरा" तेभने। २१२ हीन, (श, नगमे तेवा) हीन, मनीष्ट, अप्रिय, अमनोज्ञ ( ॐश स्वश्वाणा) भने अभनाभ (अगुगमा धेरे सेवा) हरी " अणा एज्जवयणपच्चायाया. निल्लज्जा. कूड कनडकलहनलहवहवंत्रवेरनिरया. मज्जायाइकम पठाणा. अकज्जा निच्चुउजया गुरुनियेrविणरहिया य ” તેમના વચન અનુપાદેય (જે વચને બીજા લેાકાને અગ્રાહ્ય લાગે એવા વચનને અનુપાદેય વચના કહે છે) હરો અને તેમના જન્મ નિ ક હરી તેએ લજ્જાથી રહિત હશે કૂટનીતિ(મિથ્થા ભાષણ આદિ)માં પટમાં (अ-यने छेत२या भाटे वेषान्तर श्वासा) उत्सह, अश्वामा, वध (डिसा) १२वाभा અને બ ધ (માધવાની ક્રિયા) કવામાં તથા વેર કરવામા તે રત (લીન) રહેતા હશે મર્યાદાનુ ઉલ ઘન ( શિષ્ટાચારનું ઉલ્લધન) કરવામાં તેઓ આગળ પડતા હશે નહીં